Apuntes  sobre fauna e  flora do río Miño

Secundino Lorenzo Fernández.

Nota moi importante: No que sigue farei unha relación de fauna e flora sempre referida ó río Miño e a miña páxina web "A vida nos ríos galegos". Páxina na que podedes ampliar coñecementos, xa que tendes fichas de todos eles.

     Parto da base de que o número de seres vivos que se poden atopar tanto no leito do río como nas súas beiras e inmensamente grande, e polo tanto imposible de mencionalos todos en ningún tipo de traballo, moitos inda non están estudiados ou catalogados, polo que tratarei de poñer os que máis abundan. Por poñer un pequeno exemplo do que estou a decir,  soio os macroinvertebrados catalogados que habitan as augas doces en Galicia, e polo tanto no río Miño,  superan con moito os 2000...

    Compre decir que o río Miño dende a metade do século XX está a verse afectado en gran maneira polos encoros feitos: Belesar, Peares, Velle, Castrelo e Frieira, todos eles ilegais dende o punto de vista de que non permiten subir as especies migratorias como o salmón, anguía, lamprea, sábel, sáboga, reo e outras, que viven no mar e no río, son anádromos,  e polo tanto a súa desaparición en moitos tramos do mismo é real. Por suposto tamén ten moitísima importancia a contaminación (augas residuais, residuos industriais. e residuos agrícolas, os puríns), galopante nos trinta últimos anos,  así como o cambio de nivel das augas, as veces deixando as ovas dos peixes o aire libre, a frialdade das augas,  a extración de áridos, extración de cantos rolados, etc. Tamén hai que engadir, como outra mágoa máis o que se botaran o río especies foráneas que contribuen de forma incuestionable á desaparición da fauna autóctona, estou a falar de: carpas, black-bass, gambusia, e outros. Unha auténtica aberración, fruto do descoñecemento e osadía de xente que están ocupando cargos, e tomando decisións,  para os que non están preparados; cousa moi común en Galicia.

Importante: si queredes consultar calquera ficha ou dato basta pulsar no link. Para volver usar o retorno do ratón ou do móvil.

Detrás deste estudio da fauna do Miño hai nada menos que 20 anos de traballo do que escribe. Espero que lle saquedes partido...

Este é o meu email por si queredes correxir ou ampliar calquera cousa.

------------------------------------------------

.- ALGUNHA FAUNA DO RÍO MIÑO

.-PEIXES.

 

OS PEIXES DO 

      RÍO  MIÑO

F

Troita

Salmo trutta fario

Reo  ata Frieira

Salmo trutta trutta

Salmón ata Frieira

Salmo salar

Barbo

Barbus barbus bocagei

Tenca

Tinca tinca

Lamprea ata Frieira

Petromyzon marinus

Anguía ata Frieira

Anguilla anguilla

Boga

Chondrostoma polylepis

Peixe

Chondrostoma duriense

Escalo

Squalius carolitertii

Bermelliña

Chondrostoma arcasii

Espiñento

Gasterosteus aculeatus

Robaliza  B.M.

Dicentrarchus labrax

Muxo   ata Frieira

Liza ramada

Solla    B.M

Platichthys flesus

Barbela do Miño

Cobitis victoriae

Sable B.M.

Alosa alosa

Sabela B.M.

Alosa fallax

Pachorro

Carassius auratus

Carpa

Cyprinus carpio

Black-Bass

Micropterus salmoides

Os peixes exóticos levan no nome algunha letra vermella.
Gambusia

Gambusia holbrooki 

Troita Arco Iris

Oncorhynchus mykiss

 

Peixes exóticos.

                    Nota sobre os Peixes: B.M. quere decir Baixo Miño, mais ben desembocadura; inda que teño visto muxo xunto o muro do encoro de Frieira... Hoxe 2014 o sable e a sabela prácticamente xa non suben polo Miño, a temperatura da auga, a contaminación e os continuos sube e baixa das augas non favorecen a estos peixes.

Ata Frieira quere decir que suben dende a desembocadura ata a presa a 76 km. logo para arriba non pasan xa que a presa de Frieira nin ningunha de Fenosa (hoxe Naturgy) reune condicións para estos peixes.

Os peixes exóticos: xa sabedes cales son, o nome non me gusta, estos peixes como a carpa remata coa nosa fauna, é unha auténtica desgracia para o río Miño nos encoros, tragan as ovas dos demais peixes.

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

-------------------------------------------------------------------

                      

 

  .-MAMÍFEROS

SL

MAMÍFEROS

NO RÍO MIÑO

F

Lontra

Lutra lutra

Aguaneiro

Galemys pyrenaicus

Rata aguadeira

Arvicola sapidus

Teixugo

Meles meles

Xeneta

Xeneta xeneta

Xabarín

Sus scrofa

Garduña

Martes foina

Raposo

Vulpes vulpes

Ourizo cacho

Erinaceus europeus

Visón

Mustela visón

 

Esquío

Sciurus vulgaris

 

Morcego

Myotis daubentoni

 

   
  Mapache

Procyon lotor

 

        Nota sobre os mamíferos: dudo moito que se atopen aguaneiros e ratas aguadeiras salvo na zona do alto Miño, por Meira. Por suposto nos encoros non poden vivir, xa que o auganeiro aliméntase de macroinvertebrados que nos encoros non existen; nos encoros soio queda lodo... O resto pódesen atopar. O feito de poñer o visón americano, o visón vese hoxe en calquera lugar, é unha plaga, por suposto non é galego e soio é producto dos que escapan das granxas de visón. Unha magoa.

Engadín o 06/08/2020 a ficha do mapache toda vez que este mamífero estase a ver en moitos lugares do río Miño en Lugo. Por suposto que non é galego pero as cousas veñen así...

A rata común vese moito, sobre todo en ríos pouco cuidados que son a maioría.

Agradecer dende esta páxina web, no apartado de mamíferos,  o traballo de Anaban e a súa páxina web "Fototrampeo do baixo Miño" de onde saquei algúns mamíferos que visitan a zona...

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

---------------------------------------------

AVES

SL

AS AVES

NO RÍO MIÑO

F

Martiño Peixeiro

Alcedo atthis

Merlo rieiro

Cinclus cinclus

Pita de auga

Gallinula chloropus

Lavanco

Anas platyrhynchos

Anduriña dos penedos

Ptyonoprogne rupestris

Andoriña común

Hirundo rustica

Andoriña de cu branco

Delichon urbica

Andoriña común

Hirundo rustica

Vencello

Apus apus

Andarríos

Actitis hypoleucus

Carrizo ou carriza

Troglodytes troglodytes

Merlo

Turdus merula

Lavandeira branca

Motacilla alba

Lavandeira cascadeña

Motacilla cinerea

Reiseñor da auga

Cettia cetti

 
Pardal

Passer domesticus

Xilgaro

Carduelis carduelis

Parrulo cristado

Aythya fuligula

Gaivota

Larus argentatus

Garza

Ardea cinerea

Galiñola

Fulica atra

Avefría

Vanelus vanelus

Cormorán

Phalacrocorax carbo

Pega

Pica Pica

   
  Corvo

Corvus corax

 

 

Nota sobre as aves: na relación anterior está unha voa mostra das aves que podemos ver no río Miño. De tódolos xeitos habería que distinguir entre o río Miño como era fai tempo, cen anos por exemplo,  e como é hoxe. Os encoros trouxeron outro tipo de aves como o Porrón Moñudo ou Cristado, o Pato cuchara e moitas mais aves das familias das anátidas e limícolas que veñen a pasar o inverno a estos encoros. Nesta relación están as que abundan máis.

 

 

Estas son algunhas aves especiais que aparecen na foz do río Miño. Faltan algunhas como a Pillara, entre outras.

Para profundizar podedes usar este link.

Está o depredador cormorán,  que hoxe é un gran problema  no río Miño e noutros ríos.

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

--------------------------------------------------

          

 

.-Réptiles

 

OS RÉPTILES

no RÍO MIÑO

F

Cobra de colar.

Natrix natrix

Cobra Sapeira

Natrix maura

Sapoconcho

Emys orbicularis

   
  Sapoconcho riscado

Mauremys leprosa

 

 

Nota sobre os réptiles: na relación anterior está unha voa mostra dos que nos podemos atopar, en particular as duas cobras natrix, inofensivas,  dentro das cobras e por suposto os sapoconchos inda que o primeiro, que é o autóctono,  está en extinción e a segunda non é galega inda que se atopou pola zona de As Neves e crecente no río Miño...

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

---------------------------------------------

 

 

         .- Anfibios:

 

OS ANFIBIOS

NO RÍO MIÑO

F

Ra verde

Rana perezi

Ra patilarga

Rana iberica

Ra de San Antón

Hyla arborea

Sapo raxado

Discoglossus galganoi

Sapo corriqueiro

Bufo calamita

Sapo común

Bufo bufo

Pintafontes común

Triturus boscai  

Pintafontes palmado

Triturus helveticus  

Píntiga verde

Triturus marmoratus  

Nota sobre os anfibios: na relación anterior está unha voa mostra dos que nos podemos atopar.

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

---------------------------------------------

 

 

              .-Insectos

 

ALGUNHOS INSECTOS  

DO RÍO MIÑO

F

Escarabello acuático

Ditisco marginalis

Zapateiro

Guerris lacustris

Nadador de espalda

Notonecta glauca

Barqueiro

Corixa punctata

Rezadeira de auga

Nepa cinerea

Escarabello muiñeiro

Gyrinus natator

Agulla de auga

Ranatra linearis

Cabaliños do demo.

Cordulegaster Boltonii

Gaiteiros

Calopterix Virgo

Naucoris

Naucoris maculatus

Afelocheirus

Aphelocheirus occidentalis

Aterix

Athericidae

Libeliñas

Cordulegaster Boltonii

Barbantesa

Mantis religiosa

Vagalume

Lampyris nocticula

Mariquiña

Anatis ocellata

Moscas pescadoras

Efemera - Plecopteros e outros

Efémeras

Efemera vulgata e outras

Plecópteros

Varios

Tricópteros

Varios

Casullo

Brachycentrus subnubilus

Megalópteros

Varios

Besbello

Varios

Gusarapa

Varias

Efémeras

Efémera vulgata

Nemoura, ninfa

Varias

Perla máxima

Varias

Bolboretas galegas

Lasiommata  meguera e outras

Charaxes

Charaxes Jasius.

Rumina

Zerynthia Rumina.

Apollo

Parnassius apollo

Machaon

Papilo machaon

Grilo

Gryllus campestris

Saltón

Chorthippus parallelus

Tabán

Haematopota pluvialis

Abella

Apis mellifera

Avespa

Vespula vulgaris

Formiga

Formica rufa

Moscardón

Calliphora vomitoria

Mosquito

Varios

Típula.

Tipula oleacera

Mosca.

Musca domesticus

Aterix

Atherix ibis

Agelastica alni.

Agelastica alni

Eristalis

Eristalis tena

Chironomus

Chironomus riparius

Hilara

Hilara sp.

Ragiónidos

Chrysopilus auratus

Donacia

Donacia bicolor

Hidrochu

Hydrochus angustatos

Elmis

Elmis rioloides

Nota sobre os insectos: dos miles de insectos que se atopan tanto dentro do río como fora estos son os que máis se mostran. Entre eles moitos que sirven de comida as troitas e peixes e outros que están nas beiras do río:  en prados, zonas de cultivos, viñas, etc.

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

----------------------------------

 

.-OUTRA FAUNA IMPORTANTE:

 

OS ARÁCNIDOS  E OUTROS SERES VIVOS 

NO RÍO MIÑO

F

Nota sobre este grupo de fauna: neste grupo hai algúns xa desaparecidos como o noso cangrexo de río que abundaba no Miño por exemplo por riba de Portomarin na desembocadura do río Neira.

Tamén o mexilón de río que era moi abondoso. En Ourense na zona do Vao había moitos. Os encoros están a rematar co mexilón de río.

Outras como a ameixa xaponesa son invasores, hoxe concretamente está a ser un grave problema no baixo miño.

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

---------------------------------------------

 

 

            .- Árbores:

 

AS ÁRBORES

A BEIRA DO RÍO MIÑO

F

Nota sobre este grupo: neste grupo están a maioría das árbores que se poden atopar ou ben no mismo canle como moitos salgueiros ou ben en primeira e segunda liña do río.

As tres últimas son auténticas invasoras do río Miño que van a mais, sobre todo as mimosas.

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

-----------------------------------------------------

 

 

Para rematar vou poñer algunhas plantas, soio 87,  que se poden atopar a beira do río Miño ou mesmo no canle, como plantas sumerxidas, algunhas delas son típicas dos primeiros kms. do río Miño e outras como os ranúnculos e ceratófilos ou verdexos están en todo o canle do río Miño. O salgueiriño que aparece na primeira fotografía é das plantas máis típicas que podedes atopar na misma beira do río, esta fotografía está sacada nos Peares :

 

                   .-Plantas:

 

Salgueiriños e herba de San Xoan nos Peares. Ourense.

ALGUNHAS PLANTAS E ARBUSTOS  

A BEIRA DO RÍO MIÑO

 

F

Agrión

Nasturtium officinale

Asplenio

Asplenium trichomanes

Amenta de auga

Mentha aquática

Amenta de lobo

Lycopus europaeus

Arrabazas ( ouca)

Ranunculus peltatus

Arroyuela (Salgueiriño)

Lythrum salicaria

Arenaria

Arenaria montana

Arnica

Arnica montana

Arvexa amarela

Vicia lutea

Becabunga

Veronica beccabunga

Berro de Prado

Cardamine pratensis

Ougas

Chara fragilis

Botón de oro

Ranunculus repens

Brezo

Calluna vulgaris

Canas

Arundo donax

Cardo

Cirsium vulgare

Buños

Carex ??

Carrizos

Phragmites communis

Verdexos

Ceratophyllum demersum

Codesos

Adenocarpus complicatus

Chantaxe de auga

Alisma plantago-aquatica

Estralotes

Digitalis purpurea

Espadainas

Typha latifolia

Espiga de auga

Potamogeton natans

Blechno

Blechnum spicant

Asplenio

Asplenium trichomanes

Fento femia

Athyrium filix-femina

Fento macho

Polystichum lobatum.

Fento real

Osmunda regalis

Ortiga

Urtica dioica

 

Perexil salvaxe.

Chaerophyllum hirsutum

Platanaria

Sparganium erectum

Potamogeton

Potamogetonaceas varias ??

Primavera

Primula vulgaris

Rabo de cabalo.

Equisetum telmateia

Raíña dos prados.

Filipendula ulmaria

Romaza

Rumex hydrolapatum

Romeu

Rosmarinus officinalis

Xesta

Cytisus Scoparius

Saeta de auga

Sagittaria sagittifolia

Uz

Erica arborea

Sarxa

Salvia oficinalis

Saltasebes

Tamus communis

Saxifraga dorada

Chrysosplenium oppositifolium

Seixebra

Teucrium scorodonia

Silva

Rubus fruticosus

Trovisco

Daphne gnidium

Xaro

Arum maculatum

Valdeba

Clematis vitalba

Vencetósigo

Vincetoxicum nigrum

Gordolobo

Verbascum thapsus

Correola

Convolvulus arvensis

Utricularia

Utricularia australis

Uvas do can

Tammus communis

Xilabarbeira

Ruscus aculeatus

Xunco

Scirpus holoschoenus

Toxo

Ulex europaeus

Casamelos

Senecio vulgaris

Paradisea

Paradisea lusitanica

C. Borriquero

Silybum marianum

Ambroiño enano

Nymphoides peltata

Rabo de lebre.

Laguros ovatus

Violeta.

Violeta palustris

Anémona.

Anemone trifolia

Mentastro.

Mentha rotundifolia

Luzula.

Luzula sylvatica

Érvedo

Arbutus unedo

Toxo

Ulex europaeus

Tradescantia.

Tradeschantia fluminensis

Mexacán

Angelica sylvestris

Bola de neve

Viburnum opulus

Cantroxiña

Lavandula stoechas

Xunca

Juncus effusus

Glicerapio

Glyceria fluitans

Cercodiana

Myriophyllum aquaticum

Pau de San Gregorio

Prunus padus

Lesta

Anthoxantum odoratum

Crepis

Crepis capillaris

Xara macho

Cistus populifolios

Xara

Cistus ladanifer

Xara moura

Cistus salvifolios

Herba da Pampa

Cortadeira selloana

Abelairiña

Saxifraga spathularis

Oenante acuática

Oenanthe aquatica

Fálago

Illecebrum verticillatum

Dente de León

Taraxacum officinale

Couselo

Umbilicus pendulinus

Lingua de cobra.

Ophioglossum lusitanicum. 

Verdoaga marítima

Halimione portulacoides

Estrela das xunqueiras

Plántago coronopus

 
Herba coral

Salicornia

  Sosa

Suaeda vera

As cinco últimas aparecen en xunqueiras, por exemplo do río Miño. 

Ata aquí as 93 plantas que eu penso podedes atopar a beira do río Miño ou en todo caso non moi lonxe do canle.

Dende esta páxina podedes entrar  nas fichas de cada unha delas.

Para regresar pulsar flecha de volver.

Saír.                                             Salir