Apuntes  sobre fauna e  flora do Incio

Comarca de Sarria-Lugo

Secundino Lorenzo Fernández.

Nota moi importante: No que sigue farei unha relación de fauna e flora sempre referida os ríos do Incio e de Sarria e a miña páxina web "A vida nos ríos galegos". Páxina na que podedes ampliar coñecementos, xa que tendes fichas de todos eles.

     Parto da base de que o número de seres vivos que se poden atopar tanto no leito do río como nas súas beiras e inmensamente grande, e polo tanto imposible de mencionalos todos en ningún tipo de traballo, moitos inda non están estudiados ou catalogados, polo que tratarei de poñer os que máis abundan. Por poñer un pequeno exemplo do que estou a decir,  soio os macroinvertebrados catalogados que habitan as augas doces en Galicia, e polo tanto nos nosos ríos,  superan con moito os 2000...

    Compre decir que este traballo está feito a partir doutro adicado o río Miño na súa totalidade, en donde saquei o que realmente non existe na comarca de Sarria, ou sexa en Sarria e no Incio.

Importante: si queredes consultar calquera ficha ou dato basta pulsar no link. Para volver usar o retorno do ratón ou do móvil.

Detrás deste estudio da fauna  hai nada menos que 20 anos de traballo do que escribe. Espero que lle saquedes partido...

Este é o meu email por si queredes correxir ou ampliar calquera cousa.

------------------------------------------------

.- ALGUNHA FAUNA DOS  RÍOS da Comarca de SARRIA

.- os PEIXES.

 

Os peixes exóticos levan no nome algunha letra vermella.

OS PEIXES

F

Troita

Salmo trutta fario

Boga

Chondrostoma polylepis

 

Peixe

Chondrostoma duriense

 

Escalo

Squalius carolitertii

Carpa

Cyprinus carpio

 

Black-Bass

Micropterus salmoides

 

                    Nota sobre os Peixes: A comarca de Sarria, os seus ríos así como os do Incio eran en tempos dos máis troiteiros de Galicia, así estaba catalogado por exemplo o río Mao, o que pasa por Vilasouto; confirmo este punto xa que pesquei o Mao nos anos setenta. O encoro de Vilasouto en primeiro lugar rematou coas troitas, polo menos no encoro. Botaron carpas,  Black-Bass e carangueso americano e en pouco menos de sete anos adios as troitas. No río inda queda algunha sobre todo pola parte de Goó e cara ao nacemento, pero moi poucas. Non se depura ó suficiente. O río ten nesa zona peixes,  escalos e algunha troita. No encoro de Vilasouto hai moita carpa, bass e caranguexos.

No río Sarria ten máis troita.

Por suposto desapareceron as anguías dende o ano 1945 xa que non suben cos encoros.

-------------------------------------------------------------------

                      

 

  .-MAMÍFEROS

SL

MAMÍFEROS

que podedes atopar na Comarca de Sarria.

 

F

Lontra

Lutra lutra

Aguaneiro

Galemys pyrenaicus

Rata aguadeira

Arvicola sapidus

Teixugo

Meles meles

Xeneta

Xeneta xeneta

Xabarín

Sus scrofa

Garduña

Martes foina

Raposo

Vulpes vulpes

Ourizo cacho

Erinaceus europeus

Visón americano

Mustela visón

 

Visón europeo

Mustela lutreola

 

Morcego

Myotis daubentoni

 

Furón

Mustela putorius.

Donicela

Mustela nivalis.

 

Toupa

Talpa occidentalis.

Garduña

Martes foina.

Esquío

Sciurus vulgaris

Leirón

Glis glis.

Lobo

Canis lupus

Can palleiro (Breo)

Can Palleiro

Burro fariñeiro

Burro Fariñeiro

Coello

Oryctolagus cuniculus.

Gato montés

Felis sylvestris.

Corzo

Capreolus capreolus.

        Nota sobre os mamíferos: dudo moito que se atopen aguaneiros , salvo nas cabeceiras dos ríos e tamén ratas aguadeiras. Por suposto nos encoros non poden vivir, xa que o auganeiro aliméntase de macroinvertebrados que nos encoros non existen; nos encoros soio queda lodo... O resto pódesen atopar. O feito de poñer o visón americano, o visón noso que é distinto está practicamente extinguido (ten cor blanco pola boca), o visón vese hoxe en calquera lugar, é unha plaga, por suposto non é galego e soio é producto dos que escapan das granxas de visón. Unha magoa.

Hoxe en Galicia tamén é unha plaga o xabarín, non ten moitos depredadores polo menos nesta zona e repito unha plaga. Subindo ata Calvos polo alto da Santa Cruz teño visto manadas enteiras cruzando.

Corzos vense moitos.

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

---------------------------------------------

AVES

SL

AS AVES que podedes ver na nosa comarca.

Algunhas non é moi doado.

F

Martiño Peixeiro

Alcedo atthis

Merlo rieiro

Cinclus cinclus

Pita de auga

Gallinula chloropus

Lavanco

Anas platyrhynchos

Anduriña dos penedos

Ptyonoprogne rupestris

Andoriña común

Hirundo rustica

Andoriña de cu branco

Delichon urbica

Andoriña común

Hirundo rustica

Vencello

Apus apus

Andarríos

Actitis hypoleucus

Carrizo ou carriza

Troglodytes troglodytes

Merlo

Turdus merula

Lavandeira branca

Motacilla alba

Lavandeira cascadeña

Motacilla cinerea

Reiseñor da auga

Cettia cetti

Ferreiriño

Ferreiriño abelleiro.

Paporrubio

Erithacus rubecula. 

Pombo torcaz

Columba palumbus.

Rula

Streptopelia turtur.

Cuco

Cuculus canorus.

Gaio común

Garrulus grandarios

 
Pardal

Passer domesticus

Xilgaro

Carduelis carduelis

Parrulo cristado

Aythya fuligula

Corvo

Corvus corax

 

Garza

Ardea cinerea

Galiñola

Fulica atra

Ouriolo

Ouriolus ouriolos

 

Pega

Pica Pica

 

Miñato

Buteo Buteo

Curuxa

Tyto alba

Peto real

Dendrocopos major

 

Perdiz Rubia

Alectoris rufa.

 

Nota sobre as aves: na relación anterior está unha voa mostra das aves que podemos ver preto dos ríos.

Logo engadín as típicas que podedes ver e ademais son unha pasada auténtica como o ouriolo (no tempo das cereixas, polo menos en Calvos, fálase do galo cereixeiro) o galo que anda nas hortas e por suposto os ferreriños, paporrubios, rula, pombo, etc.

Arriba sempre vixiando algún miñato, na serra hai moitos. Pola noite podedes ver algunha curuxa, en Calvos sei onde hai unha pero non o digo...

Teño que facer referencia, xa que hai varias e crian en Vilasouto das cigoñas, concretamente a cegoña blanca Ciconia ciconia.

Poño dúas fotografías sacadas en Vilasouto en maio de 2023, onde hai varios niños de cegoña, aproveitando sobre todo o cable da electricidade que vai a Calvos, as fotografías gústanme moito:

Cegoñas na cima dos postes da luz eléctrica, en Vilasouto, camiño de Calvos.

Cegoñas na cima dos postes da luz eléctrica, en Vilasouto, camiño de Calvos. A misma fotografía pero con máis detalle.

 

Poño polo menos un video xa que non fixen ficha da Cegoña blanca.

Link sobre a Cegoña

Quedoume algún que podedes ver pero non é moi doado como os mouchos e outros. Na páxina miña de ríos galegos tendes máis.

 

Para profundizar podedes usar este link.

--------------------------------------------------

          

 

.-Réptiles

 

OS RÉPTILES

F

Cobra de colar.

Natrix natrix

Cobra Sapeira

Natrix maura

Sapoconcho riscado

Mauremys leprosa

 

 

 

 
  Vibora de seoane

Vipera seoanei

 

Nota sobre os réptiles: na relación anterior está unha voa mostra dos que nos podemos atopar, en particular as dúuas cobras natrix, inofensivas,  dentro das cobras. Estas normalmente están nos ríos.

Poño tamén a Vibora de seoane, Vipera seoanei xa que eu atopei en Calvos e convén coñecela xa que esta é a única culebra velenosa que hai na comarca de Sarria. O ollo rasgado e a cabeza son básicas para identificala.Na ficha tendes as fotografías que fixen. Así que ollo...

No monte hai outros tipos de culebras pero non son velenosas, salvo esta. a Vibora de seoane. Na web tendes fotos e como identificala.

O noso sapoconcho (Emys orbiculares)  non existe na zona polo menos que eu sepa. Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

---------------------------------------------

 

 

         .- Anfibios:

 

OS ANFIBIOS

F

Ra verde

Rana perezi

Ra patilarga

Rana iberica

Estroza

Hyla arborea

Sapo común

Bufo bufo

Sapo corriqueiro

Bufo calamita

Salamántiga galega

Chioglossa

 

Píntega común

Salamandra salamandra

Pintafontes común

Triturus boscai 

Píntiga verde

Triturus marmoratus  

   
  Pintafontes palmado

Triturus helveticus  

 

Nota sobre os anfibios: na relación anterior está unha voa mostra dos que nos podemos atopar. Eu non teño visto a ra de san Antón por Vilasouto e Goó pero vexo que está citada como estroza. Pudera ser,  por eso a poño na relación

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

---------------------------------------------

 

 

              .-Insectos

 

ALGUNHOS INSECTOS  

F

Escarabello acuático

Ditisco marginalis

Zapateiro

Guerris lacustris

Nadador de espalda

Notonecta glauca

Barqueiro

Corixa punctata

Rezadeira de auga

Nepa cinerea

Escarabello muiñeiro

Gyrinus natator

Agulla de auga

Ranatra linearis

Cabaliños do demo.

Cordulegaster Boltonii

Gaiteiros

Calopterix Virgo

Naucoris

Naucoris maculatus

Afelocheirus

Aphelocheirus occidentalis

Aterix

Athericidae

Libeliñas

Cordulegaster Boltonii

Barbantesa

Mantis religiosa

Vagalume

Lampyris nocticula

Mariquiña

Anatis ocellata

Moscas pescadoras

Efemera - Plecopteros e outros

Efémeras

Efemera vulgata e outras

Plecópteros

Varios

Tricópteros

Varios

Casullo

Brachycentrus subnubilus

Megalópteros

Varios

Besbello

Varios

Gusarapa

Varias

Efémeras

Efémera vulgata

Nemoura, ninfa

Varias

Perla máxima

Varias

Bolboretas galegas

Lasiommata  meguera e outras

Charaxes

Charaxes Jasius.

Rumina

Zerynthia Rumina.

Apollo

Parnassius apollo

Machaon

Papilo machaon

Grilo

Gryllus campestris

Saltón

Chorthippus parallelus

Tabán

Haematopota pluvialis

Abella

Apis mellifera

Avespa

Vespula vulgaris

Formiga

Formica rufa

Moscardón

Calliphora vomitoria

Mosquito

Varios

Típula.

Tipula oleacera

Mosca.

Musca domesticus

Aterix

Atherix ibis

Agelastica alni.

Agelastica alni

Eristalis

Eristalis tena

Chironomus

Chironomus riparius

Hilara

Hilara sp.

Ragiónidos

Chrysopilus auratus

Donacia

Donacia bicolor

Hidrochu

Hydrochus angustatos

Elmis

Elmis rioloides

Nota sobre os insectos: dos miles de insectos que se atopan tanto dentro do río como fora estos son os que máis se mostran. Entre eles moitos que sirven de comida as troitas e peixes e outros que están nas beiras do río:  en prados, zonas de cultivos, viñas, etc.

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

Faltan algúns que temen precisamente os labradores: como o escarabello das patacas, certos grilos, e outros. Pero aquí tendes unha boa mostra.

----------------------------------

 

.-OUTRA FAUNA IMPORTANTE:

 

OS ARÁCNIDOS  E OUTROS SERES VIVOS 

F

Nota sobre este grupo de fauna: neste grupo hai algúns xa desaparecidos como o noso cangrexo de río que abundaba no Miño por exemplo por riba de Portomarin na desembocadura do río Neira. Había moitos en ríos de Sarria. Hoxe nada de nada. En algúns lugares botaron o carangueso bermello que é unha equivocación tremenda, rematou precisamente co noso entre outras barbaridades.

Ollo, no encoro de Vilasouto hai caranguexos de río pero non é o autóctono, xa quixera, trátase do caranguexo americano que botaron coas carpas e os bass. Ver si queredes a ficha do noso caranguexo que desgraciadamente está desaparecendo dos nosos ríos, había moitísimos no río Neira.

Caranguexo americano. Hai moitos no encoro de Vilasouto, polo menos fai uns anos.

Esta é a ficha do caranguezo autóctono e das características.

---------------------------------------------

 

 

            .- Árbores:

 

AS ÁRBORES

 

F

Nota sobre este grupo: neste grupo están a maioría das árbores que se poden atopar ou ben no mismo canle como moitos salgueiros ou ben en primeira e segunda liña do río.

O que marca a nosa comarca son os castiñeiros e os carballos: por suposto que hai outros que os plantan pola madeira e o crecemento doado como o eucalipto.

Deixo aparte os árbores frutais.

As tres últimas son auténticas invasoras en Galicia e van a máis as mimosas.

Dende esta páxina podedes entrar nas fichas de cada un deles.

 

-----------------------------------------------------

 

Para rematar vou poñer algunhas plantas, soio 87,  que se poden atopar a beira dos nosos ríos ou mesmo no canle, como plantas sumerxidas, algunhas delas son típicas dos primeiros kms. dos  ríos e outras como os ranúnculos e ceratófilos ou verdexos están en todo o canle. O salgueiriño que aparece na primeira fotografía é das plantas máis típicas que podedes atopar na misma beira do río, esta fotografía está sacada nos Peares :

 

                   .-Plantas:

 

Salgueiriños e herba de San Xoan nos Peares. Ourense.

ALGUNHAS PLANTAS E ARBUSTOS  

A BEIRA DOS RÍOS

 

F

Agrión

Nasturtium officinale

Asplenio

Asplenium trichomanes

Amenta de auga

Mentha aquática

Amenta de lobo

Lycopus europaeus

Arrabazas ( ouca)

Ranunculus peltatus

Arroyuela (Salgueiriño)

Lythrum salicaria

Arenaria

Arenaria montana

Arnica

Arnica montana

Arvexa amarela

Vicia lutea

Becabunga

Veronica beccabunga

Berro de Prado

Cardamine pratensis

Ougas

Chara fragilis

Botón de oro

Ranunculus repens

Brezo

Calluna vulgaris

Canas

Arundo donax

Cardo

Cirsium vulgare

Buños

Carex ??

Carrizos

Phragmites communis

Verdexos

Ceratophyllum demersum

Codesos

Adenocarpus complicatus

Chantaxe de auga

Alisma plantago-aquatica

Estralotes

Digitalis purpurea

Espadainas

Typha latifolia

Espiga de auga

Potamogeton natans

Blechno

Blechnum spicant

Asplenio

Asplenium trichomanes

Fento femia

Athyrium filix-femina

Fento macho

Polystichum lobatum.

Fento real

Osmunda regalis

Ortiga

Urtica dioica

 

Perexil salvaxe.

Chaerophyllum hirsutum

Platanaria

Sparganium erectum

Potamogeton

Potamogetonaceas varias ??

Primavera

Primula vulgaris

Rabo de cabalo.

Equisetum telmateia

Raíña dos prados.

Filipendula ulmaria

Romaza

Rumex hydrolapatum

Romeu

Rosmarinus officinalis

Xesta

Cytisus Scoparius

Saeta de auga

Sagittaria sagittifolia

Uz

Erica arborea

Sarxa

Salvia oficinalis

Saltasebes

Tamus communis

Saxifraga dorada

Chrysosplenium oppositifolium

Seixebra

Teucrium scorodonia

Silva

Rubus fruticosus

Trovisco

Daphne gnidium

Xaro

Arum maculatum

Valdeba

Clematis vitalba

Vencetósigo

Vincetoxicum nigrum

Gordolobo

Verbascum thapsus

Correola

Convolvulus arvensis

Utricularia

Utricularia australis

Uvas do can

Tammus communis

Xilabarbeira

Ruscus aculeatus

Xunco

Scirpus holoschoenus

Toxo

Ulex europaeus

Casamelos

Senecio vulgaris

Paradisea

Paradisea lusitanica

C. Borriquero

Silybum marianum

Ambroiño enano

Nymphoides peltata

Rabo de lebre.

Laguros ovatus

Violeta.

Violeta palustris

Chuchamel

Lonicera periclymenun.

Carqueixa

Chamaespartium tridentatum.

Correola

Convolvulos arbensis

Anémona.

Anemone trifolia

Mentastro.

Mentha rotundifolia

Luzula.

Luzula sylvatica

Érvedo

Arbutus unedo

Toxo

Ulex europaeus

Tradescantia.

Tradeschantia fluminensis

Mexacán

Angelica sylvestris

Bola de neve

Viburnum opulus

Cantroxiña

Lavandula stoechas

Xunca

Juncus effusus

Glicerapio

Glyceria fluitans

Cercodiana

Myriophyllum aquaticum

Pau de San Gregorio

Prunus padus

Lesta

Anthoxantum odoratum

Crepis

Crepis capillaris

Xara macho

Cistus populifolios

Xara

Cistus ladanifer

Xara moura

Cistus salvifolios

Herba da Pampa

Cortadeira selloana

Abelairiña

Saxifraga spathularis

Oenante acuática

Oenanthe aquatica

Fálago

Illecebrum verticillatum

Dente de León

Taraxacum officinale

Couselo

Umbilicus pendulinus

Lingua de cobra.

Ophioglossum lusitanicum. 

Verdoaga marítima

Halimione portulacoides

Estrela das xunqueiras

Plántago coronopus

As cinco últimas aparecen en xunqueiras. 

Ata aquí as plantas que eu penso podedes atopar a beira dos ríos da zona e outras noutros lugares.

No monte veredes: toxos, xestas (blancas e amarelas), brezos, codesos, ortigas, silvas, caramuxo, uzes, veredes que estas e algunhas máis están neste resumen.

 

Caramuxo ou silva macho. O froito chámase escaramuxo.

Fotografía sacada preto de Belesar, á onde fun en maio de 2023 buscando o Castro de Belesar e vín moitos caramuxos no camiño. Esta é a ficha desta planta.

Dende esta páxina podedes entrar  nas fichas de cada unha delas.

Na miña páxina tendes moitas máis.

Para regresar pulsar flecha de volver.

 

Saír a web do Incio-Calvos e Vilasouto.