Dicionario ilustrado

 relativo ós ríos galegos.

 

Palabras recopiladas dende o ano 2000.

 

As miñas razóns para facer este dicionario.

Obxectivos do dicionario:

 

Río Navea. Chandrexa de Queixa. Ourense. Fotografía Secundino Lorenzo

¿ Qué pretendo con este  dicionario fluvial?:

Simplemente lembrar,  a quen visite a páxina, algunhas palabras relativas ós ríos e a pesca da troita. Por suposto algunhas delas xa perdidas... Tamén demostrar a importancia que teñen os ríos en tódolos campos da vida e facer ver que, cando se atenta contra un río, estase atentando contra todas estas cousas.

As catro palabras especiais que incorporo a maiores son:

Escarallar un  río,   Fluviotolemia,     Pai Miño e   Vida nos ríos

 

Importante: o dicionario a partir de xullo de 2024 inclúe unhas palabras que ao abrila, Vida nos ríos,  ten máis de 3000 palabras novas sobre os seres vivos que poden habitar os ríos galegos ou sexa: fichas completas de todos os peixes, 28 fichas, todos os mamíferos, 36 fichas, as aves ou paxaros que máis se ven a beira dos ríos, 60 fichas, todos os réptiles, 14 fichas, todos os anfibios,  15 fichas, os insectos tanto de dentro do río como de fora, mais de 100 fichas,  outros como as arácnidos, mexilóns, caranguesos, etc  máis de 30 fichas que non figuran nas anteriores clasificacións. Árbores 30 fichas, plantas as máis coñecidas, 160 fichas, brions ou musgos, 11 fichas e liques , 10 fichas. En total son máis de 3000 palabras novas. Todo elo en galego. Un traballo no que levo dedicado mais de 25 anos. Calculo máis de 500 fichas, pero é que en cada unha incorporo todas as palabras que coñezo da ficha de que se trate. Penso que me quedo corto falando de 3000. O galego é moi rico,  por poñer un exemplo o vagalume ten en Galego 18 nomes distintos e así suma e sigue...

Por certo para volver o dicionario tendes un link no medio da páxina.

Que disfrutedes con estos datos, tanto como disfrutei eu  todos estos anos.

É una gozada auténtica ir a nosa natureza e identificar ó que estamos vendo.

Fíxeno xa que penso que ó que se coñece cuidase.

¡Coidemos o que temos. É a nosa vida.!

 

Quero dar as gracias a RAG, Real Academia Galega,  por mencionar o meu dicionario na súa páxina "Portal das palabras galegas" .

Un honor. Abril de 2017.

Esta é parte da bibliografía usada neste dicionario:

 

 

 

BIBLIOGRAFÍA. 

 

 

 

1.- "A auga na natureza", autor Elixio Rivas Quintas.

Autor Elixio Rivas Quintas. Título " A auga na natureza". Libro que dedica "A quen non quere que a terra morra".

Polo tanto, doume por dedicado un libro que non ten desperdicio. Un libro moi traballado e imprescindible.

Unha xoia.

Deste libro saquei algunhas das palabras que defino e interpreto neste traballo sobre o dicionario ilustrado relacionado cós ríos, no que xa vou nas 813 palabras.

Dar as gracias ó autor, que indirectamente me deu a idea.

 

 

2.- Galicia en Mapas. Deste libro saquei algunha información sobre os ríos galegos. En particular o mapa de ríos importantes. Está publicado pola Escola Aberta e ten varios autores.

Un libro imprescindible sobre Galicia. Un pouco desfasado xa que é do ano 1980, pero os mapas son perfectamente válidos. Galicia sigue no mismo lugar, soio que cada día a súa natureza non é a mesma, é peor desgraciadamente...

 

 

3.- Dicionario Xeográfico de Galicia

 

Editado por Xeogal baixo a dirección de  Fco. Javier Río Barja. 2009. O dicionario ten 28 tomos.

Deste dicionario tomei moitos datos e fotografías.

 

 

4.- Notas etno-lingüisticas en torno a la pesca de río en Galicia (río Mandeo).  J.L.Couceiro.

Publicado en internet nun pdf. Destas notas collín moitas delas.

 

 

5.- Pescadores del río Miño (Tramo gallego-portugués). Eliseo Alonso. 1989. Excma. Diputación provincial de Pontevedra.

Libro básico con moitas palabras referidas os ríos, neste caso ao río Miño.

 

 

 

6.- O mar e os ríos. Xaquín Lorenzo. Galaxia 1982

 

Fundamental este libro escrito por Xocas, o Gran Xaquín Lorenzo Fernandez. Moitas das palabras referidas a pesca de río figuran no meu dicionario, unha labor importantísima deste home...

 

 

 

7.- A fala do Incio (Lugo).  Tesis de Manuel Glez. Glez.

 Non publicada. Deste libro tomei media ducia de palabras relativas os ríos.

 

 

 

8.- Dicionario visual da construción. Autores COAG, Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia.

Publicado en Internet nun pdf. Tomei palabras relativas a construción de elementos que hai nos ríos, coma pontes, pontellas, encoros, etc.

 

 

 

9.- Gran Dicionario xerais da lingua. Edicións xerais de Galicia. Varios autores. Dous tomos. 2009.

Dous tomos A-G   e de H-Z

Este gran dicionario permitiume poñer algunhas definicións de forma máis precisa. Tamén consultar e incluir moitos sinónimos...

 

 

10.-Vocabulario do mundo físico. Xunta de Galicia 1988. Artes gráficas Portela.

 

Permitiume incorporar algunhas palabras novas.

 

 

 

11.-Nomenclatura vernácula da flora vascular galega.

Un libro básico para coñecer os nomes das plantas en galego. No apartado de plantas, que figura na web miña sobre Os ríos galegos, convirtiuse nun libro básico. No dicionario sirviume para completar con sinónimos  algunhas palabras.

O libro ten varios autores: E. Losada Cortiñas, J. Castro González e E. Niño Ricoi.

Esta publicado pola Xunta de Galicia no ano 1992.

 

 

 

 

 

 

12.-Cousas da mosca. Dicionario do mosqueiro. Ediciones Trueiro.  2012. Alberto Torres. Miguel Piñeiro y Julio Seijas.

2012 Trueiro ediccións.

Do dicionario tomei varias palabras relativas a pesca nos ríos galegos.

 

 

13.-Cultura e fala popular de San Ciprián de Hermisende.   José Rodríguez Cruz.  2007

Pdf de internet.

 

 

14.-Vocabulário ilustrado da terra de Cotobade. Ramiro Barros Justo. Ediciones Terra de Cotobade 1. 

Un libro entrañable e moi traballado.

 

 

15.-Chandrexa de Queixa. Patrimonio natural. Luis José Míguez Rguez. Deputación provincial de Ourense. 2010

Libro de moita axuda. Moi ben publicado.

Chandrexa de Queixa é xunto con Randín unha das miñas fontes básicas tanto neste dicionario como na web "Os ríos galegos". Pesquei os ríos desta zona dende 1970. Concretamente o río Salas en Randín e o río Navea ou Queixa en Chandrexa.

 

 

16.-Así falan na Gudiña. Xosé Rguez. Cruz. Deputación de Ourense 2000

Trae o final do libro un dicionario de palabras da Gudiña e algunhas relativas os ríos da zona.

 

 

17.-Camba, un pobo, unha xente, unha historia.  Elias Domínguez Prieto.  Auria. Ano 2000.

 

 

 

18.-Léxico de la comarca de Verín. Boletin Auriense. Anexo 14. Ourense 1988.

 

 

 

19.-Olelas na lembranza. Alberto Pérez Adán. Caixanova 2008.

Un libro entrañable. tamén trae palabras adicadas os ríos da zona, concretamente o río Olelas e tamén o río Tibo, que baixa de Portugal e desemboca no Olelas.

 

 

 

20.-O país dos mil ríos  Xosé Lois Ripalda.. Editorial Galaxia 2009. 

 

21.-As troitas, miñas señoras. Juan José Moralejo Álvarez. Editorial Galaxia. 2ª edición 2005.

 

Un libro fantástico do amigo Moralejo, toda unha enciclopedia adicada os ríos de Galicia, en particular o seu río, o Pai Miño.

 

 

22.-Ríos de Galicia e augas interiores. Aulas Naúticas Medioambientais. AMagán. Ir Indo. Ano  2008.

 

 

23.-A luz da chuvia. Delfin Caseiro e Antón Jardón. Ed. Toxosoutos 2019

 

Este libro é outra xoia do que tomei varias palabras para o meu dicionario.

 

24.- Escritos en do menor. Víctor Campio Pereira.  Follas Novas 2001.

Víctor Campio é un dos grandes poetas galegos, neste libro son escritos en prosa publicados no Diario La Región, eu diría "prosa poética", do libro collín varias palabras i en particular un texto que ten adicado a fervenza do Barbantiño.

Tamén outras palabras.

 

25.- As lavandeiras -lendas e imaxes das donas do río- Mari Vega Cerqueiro. Follas Novas. A nosa Terra 2002.

Libro marabilloso adicado as Lavandeiras, un oficio que se merecía esta publicación. Collín algunhas palabras.

 

 

26.- A pesca tradicional nos ríos de Galiza. Caneiros, pescos e pesqueiras. Lois Ladra . Editorial Sotelo Blanco. 2008

Libro marabilloso adicado a explicar os caneiros, pescos e pesqueiras. Un libro básico que me foi de moitísima axuda. Eu diría imprescindible no tema.

 

 

27.- Recollida de palabras, polo autor da web,  o longo dos ríos de Galicia nos últimos sesenta  e cinco anos, empecei de neno, sin sabelo,  en Randín (Calvos de Randín-Ourense), a pé do río Salas e do río que baixa do pueblo de Vilariño, cando apenas tiña 10 anos. A pe de río, recorrendo as súas ribeiras e pescando troitas e peixes e preguntando sempre moitas cousas...

O dicionario fluvial  comencei a facelo no ano 2000.

 

O autor da web, que dende fai moitos anos, polo 1950 ata hoxe leva camiñando polos ríos de Galicia.

 

Volver á dicionario. 

salir.jpg (922 bytes) Saír á  vida nos ríos galegos