BARCA   

 

      Chamábanse barcas, tamén barcas de pasaxe, as embarcacións (utilizadas nos ríos galegos), coas que cruzaba a xente os ríos. Normalmente podían ser de gran tamaño, xa que algunhas podían levar ata tres carros e 25 persoas. O normal era que poideran pasar sobre 10 persoas.

As barcas do porto de Ourense, no ano 1436 podían transportar 20 rocíns cargados e os seus mozos. ( Información sacada do libro " As barcas e os barcos de pasaxe  da provincia de Ourense no antiguo réximen" de Olga Gallego Domínguez, editado pola Deputación Provincial de Ourense en 1999, un libro que fala da historía dos ríos ourensáns, un libro básico).

Persoalmente lémbrome da barca que saía do río Barra é que cruzaba o río Miño ata Melias ( probablemente foxe a barca de Silva, dá que fala Olga Gallego, pero non teño nin idea).

 

 

A Barca de Ribadavia. Na fotografía de (M.A.P.O) aparecen Rubén Garcia Álvarez e Xesús mª Ferro Delgado.

A fotografía está sacada do libro citado, un libro que é toda unha historia e un estudio exhaustivo sobre as barcas en Ourense.

 

 

 

 

A fotografía está sacada do libro citado, " As barcas e os barcos de pasaxe  da provincia de Ourense no antiguo réximen" de Olga Gallego Domínguez.

Na foto a Barca de Barbantes saíndo do porto de Feá.

 

 

 

 

A fotografía está sacada do libro citado, " As barcas e os barcos de pasaxe  da provincia de Ourense no antiguo réximen" de Olga Gallego Domínguez.

Na foto a Barca de Barbantes saíndo do porto de Feá.

 

 

 

 

A fotografía está sacada dunha exposición de fotografías que se fixo en Ourense en decembro de 2016, nelas aparece esta barca en Barbantes e que cruzaba o río Miño, por certo con bastante carga.

As fotografías eran do Conde Sta María del Villar, fotógrafo que a mediados do século XX paseu toda España e por suposto Galicia.

 

 

 

 

 

A fotografía está sacada do libro citado, " As barcas e os barcos de pasaxe  da provincia de Ourense no antiguo réximen" de Olga Gallego Domínguez.

Na foto a Botadura dunha barca nova no porto de Feá.

Nunha barca parecida cruzaba eu o río Miño, cando era cativo, dende o regato de Barra a zona de Melias ( a festa).

Na fotografía vese unha barca pasando o río Miño en Ribadavia. A fotografía ten pouca calidade e ademais o día estaba moi mal, observar que a xente leva paraugas, pero é curiosa. A fotografía está sacada do Blog do meu amigo Julio Freijido "Maquians".

 

 

 

 

A Barca de Ribadavia. Na fotografía de (M.A.P.O) aparecen Rubén Garcia Álvarez e Xesús Mª Ferro Delgado.

Conxunto de barcas no río Miño, na desembocadura do río Avia. Descoñezo o autor da fotografía sacada do blog do meu amigo Julio Freijido. "Maquians".

 

 

 

 

 

Por suposto que o término de barca é moito más amplio que o visto arriba, ver por exemplo o artigo "As embarcacións fluviais do legado patrimonial a novos usos en activación" de Xosé Manuel Vázquez Rodríguez, publicado no nº  2 da revista "Ardentía"; onde fala de que hai ata dez tipoloxías básicas de embarcacións nos ríos galegos, que superan a quincena si se consideran as variantes locais.

O barco era básico non so para pescar tamén para pasar xente dunha a outra beira, gando, para moverse nas crecidas, etc.

Dende o barco de dornas, os batuxos, a barca do Sil, as gamelas, a barca de Chantada, a barca do Ulla, as lanchas , as batelas, os caíques, os carochos, o anguleiro ou barco do Miño, a barca do Landro, a barca da Lagoa de Antela, as barcas de pasaxe, as barcazas do Miño ata chegar as barcas de ocio e de lecer, todo un mundo.

Algúns exemplos:

 

Barco das dornas. Este barco consta de dous cascos, flotadores construidos a partir de troncos de madeira escavados e que se chaman dornas, sobre elles asentase unha plataforma construida con tablas.

Houbo destos barcos dende Belesar ata A Guarda.

Imaxen e texto sacada deste link

http://www.concellodechantada.org/spa/cultura_barcas.htm

 

 

Barca da pousa:

Son barcas utilizadas na Ribeira Sacra e que se utilizan para pasar os culeiros dende a finca a bodega.

 

Fotografías sacadas da ficha que ten Adela Leiro e Mon Daporta do río Miño; por certo unha xoia. Enhoraboa.

 

A misma barca con pousa pero cos culeiros.

A barca anterior pasando os culeiros cheo de Uva na vendimia. Simplemente aproveitaban para pasar da finca a zona da bodega para pisar as uvas.

 

 

 

 

 

A Lancha de Ourense, unha barca especial que inda lembro no río Miño tanto na Ponte Vella como sobre todo para pasar o río e pescar pola zona de Reza.

A fotografía é de Xosé Manuel Vázquez e está publicada na revista Ardentía de Cambados (Pontevedra), no nº 2.

 

 

 

 

 

A fotografía é do Arquivo Visual Ourensán e nela vense dúas barcas típicas de Ourense que se utilizaban para pasar xente e tamén para pescar.

Tíñan como curioso a barandilla de madeira que servía para acomodar mellor a xente que iba na barca.. Non tiñan quilla, para permitir a carga e descarga.

Chalana era o nome que recibían estas embarcacións pequenas, a remos e que por diante eran triangulares e por tras rectangulares. En ourense sempre estaban onde desemboca o río Barbaña no Miño..

 

 

 

 

 

As gamelas son embarcacións pequenas de fondo plano e coa proa e a popa achatadas.

Úsanse na pesca de baixura e tamén como barcas auxiliares.

A tipoloxía desta barca aparece na foz do río Miño (Pola Guarda e Caminha).  Presenta a proa e a popa levantada.

 

 

 

 

 

 

 

Esta a Barca da Lagoa de Antela.

A fotografía é de Xose Manuel Vázquez.

A dianteira é estreita e aguzada, motivada según dí Xose Manuel Vázquez pola facilidade para desprazarse entre os xuncos da Lagoa, do mesmo xeito que a dianteira obtusa do primeiro tramo do Miño facilita o remonte dos caneiros...

 

 

 

 

 

Esta é o batuxo, barca a que fai referencia a fotografía anterior,  de frente redondeado e axeitado para acceder ós caneiros.

Batuxo no Porto de Santa Isabel.

Sobre o batuxos hai un traballo sensacional titulado "Facéndolle as beiras ó Miño" da Asociaciación Cultural Maria Castaña e publicado na revista Ardentía no número 2, revista que se edita en Cambados (Pontevedra".

Batuxo.

Ver outros batuxos.

 

 

 

 

 

A fotografía desta batela é de Jorge Marcoa.

Estos barcos servían no río Miño tanto como transporte de persoa e tamén para facer contrabando.

Un pouco máis complexas pero parecidas tamén se usaban na pesca e recibían o nome de caíques.

 

 

 

 

 

Barco de pesca, fotografía de Eliseo Alonso , sacada do libro "Pescadores del río Miño".

Estos son os carochos de Portugal e por suposto de España, barcos moi esbeltos.

Tamén se chaman anguleiros ou barco do Miño.

 

Barco de pesca, fotografía de Eliseo Alonso , sacada do libro "Pescadores del río Miño".

 

 

 

 

 

Maqueta do Mestre Carrelo dun carocho un barco que admitía vela como se pode ver na maqueta. É un barco do Miño e de ambas partes, en España tamén se chama anguleiro.

Dibujo sacado del libro "Algunhas notas sobre o barco "Carocho" e a pesca do sável no río Minho. Castro guerreiro 2005.

É un barco bastante grande sobre 6,5 metros.

As súas características e peculiaridades están na construción.

Ven un estudio dela na revista citada.

 

 

 

 

 

 

Dibuxo dunha barca típico do río Miño coas súas pezas e nomes como: as cavernas, o canizo dos pes, a remadeira ou cantadoira. a Ichama ou chulete, a sela, a cuaña, o paneiro, a tosta, o espiñazo, os bordos, etc.

Faltan os remos , xa que estos barcas navegaban a remos, sempre sentados os remeiros en sentido contrario a marcha o remo de adiante é o que marca e o de atrás a seguir o ritmo e obedecer as ordes: rema, levanta, calza, rema pa tras, etc.

Toda a montaxe corría a cargo dos carpinteiros, por suposto con ferramenta especial como a anxola e con operacións básicas como o embreado para que non entre a auga e que se fai con resina de pino o breu e con alquitrán ou pixe. Esto vai todo derretido nun pote e aplicado á barca. Logo as veces faixe o pintado.

 

salir.jpg (922 bytes) Saír o dicionario.                             Saír ó río Miño

 

As barcas nos ríos galegos.