Este trociño de texto
está sacado da obra de María Victoria Moreno
"Mar adiante".
María Victoria Moreno
foi, entre outras moitas cousas, unha escritora marabillosa que amou Galicia e o galego e a que
se lle dedica, o día 17 de maio de 2018, o día das "Letras galegas
".
Este texto e o feito,
pola miña parte, de poñelo como un apartado na miña ficha
sobre o lobo en Galicia, é a miña forma de rendir unha homenaxe a esta gran
escritora...unha muller, que sin ser galega de nacemento, si que ó
era de corazón xa que amaba a Galicia e o galego.
¡Gracias polos teus
contos, marabillosos, e as túas novelas e en xeral o teu amor a
Galicia!
---o---
Eu tamén amo e respecto os
lobos...
---o---
Dibuxo de Manolo Uhía que
aparece no texto Mar adiante...
..."As xornadas no mar facíánse no comenzo moi longas. Os días anubráronse, o
ceo tocaba na cheminea do Arroás e o horizonte achegábasee á proa. Os
rapaces, coa ollada engaiolada, dábanse a enfiar os seus soños.
Xuntábanse nun fatiño silandeiro e inquedo.
Un deles preguntaba:
-¿Sabedes o conto de
Carrapuchiña?
E os demais, con cara de noxo,
respondíanlle:
-Sabémolo.
E calaban novamente.
Cuchu, o despistado, dicía:
- ¿Sabedes a historia da nena
que foi mercar o viño?
_¡Non! ¡Cóntanola agora!
E Cuchu comezaba:
-Era unha rapaza moi
traballadora que lle facía todos os mandatos á súa nai. Un día a nai
díxolle que mercase viño e a rapaza foise para a taberna. No camiño
atopou cun home...¡Non! No camiño atopou cunha muller...¡Non! No camiño
non atopou con ninguén, mais...Agora non sei se perdera os cartos ou se
llos roubaran. Para mañá xa o penso.
A rapazada anoxábase moito co
Cuchu e non quería saber máis nada das súas historias.
Entón Sara, moi avergoñada da
pouca seriedade do se irmán, dixo:
-¿Queredes saber a historia
de Mariquiña?
Os nenos cun aniquiño de
receo, dixeron:
-Queremos, coa condición de
que Mariquiña non sexa a rapaza do viño.
Ela, moi fachendosa,
respondeulles:
-Non é a rapaza do viño. É a
rapaza do lobo.
E contou esta historia para
mellorar o prestixio da familia:
-Mariquiña vivía cos pais
nunha aldea a dous ou tres quilómetros da cidade. O seu pai traballaba
de albanel e a súa nai nas labores das mulleres: coidaba dos cochos, das
galiñas, da casa e mais dun leiro pequeniño que había a carón dela.
Mariquiña non tiña irmáns:
daquela era moi grande porque non había outro maior. E era moi pequena
porque non había outro menor.
A verdade é que Mariquiña,
sendo aínda moi pequena, traballaba como unha muller, axudaba moito a
súa nai e mais sabía que o pan non é regalo caído do ceo.
Queimadiña co sol de verán,
enchoupadiña coa choiva no inverno, facía todos os días o camiño da
aldea para a cidade e volvía da cidade para a aldea. Sempre levaba un
cestiño na man; cando ía, coa comida do pai. Cando volvía, cos mandados
da nai.
Facendo todos os días o mesmo
camiño, acadou moitos amigos: o ferreiro de Cabicastro, a leiteira de
Vilaxeada, o crego de San Xusto, os rapaces de Don Manuel, as bestas do
campo e mais as árbores, que moitas veces lle daban acougo.
Entre os habitantes do
camiño soamente un tiña moi mala fama: o lobo.
Dicíalle o ferreiro a
Mariquiña:
-Cando remate este
traballo, heiche facer un coitelo moi afiado para que poidas defenderte
se topas un día co lobo.
Dibuxo de Manolo Uhía que aparece
no texto Mar adiante...
Mais o ferreiro
andaba moi atarefado e non daba feito o coitelo.
Dicíalle a
leiteira a Mariquiña:
-Ai, miña nena, heille
dicir ao meu home que faga unha ducia de garabelos para poñelos na
beiriña do camiño. Así, miña raíña, non atoparás xamais cun lobo vivo.
Mais a leiteira
cansaba moito vendendo o leite e esquecíase de todas as cousas ao chegar
a casa...
Decíalle o
crego a Mariquiña:
-Xa podes
rezar, miña rapaza, para non atopares co lobo no camiño. Éche moi turdio
o lobo, miña nena.
Mais o
crego non sabía moito de lobos e confundíaos co mesmo demo.
Dicíanlle
os rapaces de don Manuel a Mariquiña:
-As de
levar todos os días un coello vivo no cesto. Se atopas co lobo, bótaslle
o coello e arrepiolas.
Mais os
rapaces de don Manuel tampouco sabían moito de lobos. Maxinábanos tan
tolos...
Nin as
bestas nin as árbores criticaban xamais do lobo.
Mariquiña non
sabía que pensar es ás veces alporizábase lembrando as parolas dos seus
amigos.
-¡Que farei
eu -dicía- se atopo cun lobo?
E atopouno
o día da treboada.
Mariquiña
volvía para a aldea un serán mouro como o inferno. Ollábanse os
lóstregos ao lonxe e as nubes apurábanse moito nos camiños do ceo. A
nena voaba cara á casa e as pingueiras da choiva mollábanlle a cariña,
os cabelos e mais as roupas.
-Hei
chegar axiña-dícía- Agárdame miña nai.
Pero
a choiva ía a máis e a nena viuse na obriga de procurar o agarimo du
carballo mentres escambraba.
Chegou a noite e aínda non escambrara. Mariquiña sintiu frío e mais
medo. Observou unha cova na beira do camiño e coidou que nela estaría
máis segura. Foise para a cova e durmiu un anaquiño.
Cando espertou ollou un gran can na entrada.
Dixo o can:
-Boas noites, pequena bonita.
E a nena respondeulle:
-Boas noites, meu amigo. ¿Como te chamas?
-Eu non teño nome -dixo o can- porque as xentes que dan nomes ás cousas
non queren falar conmigo.
-¿E logo? -dixo Mariquiña.
O can calou, caviloso. Non se arriscaba a dicir que era o lobo por non
alporizar á rapaza. Por falar doutra cousa preguntoulle:
-¿Tes moito frio?
-Moito, amigo can. Estou tremelicando.
O lobo achegouse timidamente a Mariquiña e díxolle:
-Eu non teño frío. Imos repartir a miña quentura.
E durmiron xuntiños.
Un lóstrego espertounos e Mariquiña rompeu a chorar de medo.
O lobo amocouse e dicía:
-Non teñas medo, bonitiña. Se queres, déixoche a miña casa e voume baixo
o carballo. Eu estou moi afeito ao frío.
-Eu estou moi ben contigo, amigo can.
-¿Por que choras logo?
-É por culpa dos lóstregos.
Dibuxo de Manolo Uhía que aparece
no texto Mar adiante...
-Se falamos un pouquiño -dixo o can-, coido que vas perder o medo a
todas as cousas do campo. Os lóstregos son tan fermosos na noite...
Mariquiña calaba.
-Eu non entendo os homes -engadiu o lobo-: saben facer as mellores
casas, saben poñer garabelos na herba, saben afiar coitelos e aínda se
alporizan con todo.
-Na miña aldea soamente nos alporizamos cos lóstregos e mais cos lobos.
-¿Tamén ti, miña raíña?
-Eu tamén, amigo can.
-Se prometes gardar o segredo, vouche dicir unha cousa para que non
teñas medo dos lobos.
-Prometido -dixo a nena.
Entón o lobo cavilou, baixou a cabeza e dixo:
-¿Douche eu medo?
-Toliño -dixo a rapaza-, ti es o meu amigo.
O lobo ollouna con tenrura e engadiu:
-Eu son un lobo, Mariquiña.
A nena quedou abraiada. Díxolle:
-¿Vasme comer neste intre?
O lobo, moi tristeiro, respondeulle simplemente:
-Non.
-¿Vasme gardar logo para o almorzo?
-Non, Mariquiña -dixo o lobo esbagoando-, na mañanciña imos xuntos
buscar o almorzo no campo.
Entón a nena comprendeu que aquel lobo era moi bo. Enxoitoulle as bágoas,
deulle un bico entre as orellas e preguntoulle:
-¿E todos os lobos son coma ti?.
Mariquiña púxose vermella de vergoña:
-Perdóame, amigo lobo. Son un pouquiño tola. Eu ben sei que non hai dúas
persoas igualiñas. Tampouco hai dous lobos iguais. ¿Non si?
-Moi certo -dixo o lobo.
E durmíronse novamente na cova.
Os pais de Mariquiña e mais todos os veciños da aldea pasaron a noite
toda procurando nos camiños. Chegaron ao carballo, viron o cestiño dos
mandados e coidaron que a nena non estaría lonxe. Botaron unha ollada
arredor e deron coa cova do lobo. Dixeron:
-Pobriña, comeuna o lobo.
Colleron as escopetas, apuntaron para a porta e dispararon. Ouviron un
ouveo tristeiro e mais un queixume. Foron logo ver e atoparon a
Mariquiña, alporizada, e ao lobo cunha pata ferida. Os homes queríano
matar coas escopetas. A nena choraba, abrazada ao pescozo do seu amigo,
e pregaba que non lle fixesen mais mal. Díxolles:
-Este lobo é mellor ca vós. Deixoume durmir na súa casa, quentoume co seu
corpo, quitoume o medo dos lóstregos...E agora está ferido o pobriño.
Os homes non entendían nada. A nena engadiu:
-Este lobo é o meu can. Cómpre darlle o mesmo agarimo ca el me deu a min
durante a noite.
Entón fóronse para a botica, mercaron unha boa menciña e
curáronlle a pata ferida.
Agora o lobo chámase Garimoso. Aprendeu algunhas cousas dos homes, mais
non todas: non é trigás nin medoso. Acompaña a Mariquiña todos os días
no seu camiño e, moi pulido, abanea o rabo para saudar ao ferreiro de
Cabiscastro, á leiteira de Vilaxeada, ao crego de San Xusto, aos rapaces
de don Manuel e mais a todas as persoas que din "bos días, Mariquiña" ao
pasar á súa beira.
As xentes da comarca, ao saberen esta historia, comenzaron a tratar aos
lobos con máis respecto. Agora xa non lles poñen garabelos nin lles falan mal
deles aos rapaces."...
Dibuxo de Manolo Uhía que aparece
no texto Mar adiante...
---o---
Eu tamén amo e respecto os lobos..
---o---
Nota: María Victoria Moreno é a autora
a que se lle dedica, o dia 17 de Maio de 2018, o día das
letras galegas.
María Victoría (1939-2005), extremeña de nacemento
e galega de corazón, foi, aparte de escritora, conferenciante,
traductora en varios idiomas,
profesora de literatura e lingua en varios lugares de Galicia,
entre eles Lugo e Pontevedra.
Personalmente son lector de algúns dos seus libros
que penso son obras marabillosas como Anagnórise
(novela escrita en 1988), A festa no faiado (conto
escrito en 1986), Leonardo e os fontaneiros
(novela conto, escrita en 1986), Mar
adiante (novela conto, escrito 1973),
Guedellas de seda e liño (novela, escrita
en 1999) e Eu conto, ti cantas... (2005).
Por suposto escribiu moitos máis, falo dos que lin,
algúns deles, por certo, dúas veces, como Mar adiante,
onde fun mariñeiro do Arroás e tamén alumno dunha escola no mar,
seu primeiro libro publicado en galego, e Leonardo e os
fontaneiros, outra ledicia de libro.
Engaiola, ten un galego marabilloso e os seus contos
son imaxinación pura. Demostra un amor a Galicia e a súa natureza fora
do común.
Ver máis
datos sobre
María Victoria neste link.
Saír.
