Alosa fallax. Sabela. (Saboga). 

É un peixe que subía polo río Miño e o río  Ulla entre outros. Dicen que chegaba ata Ourense. Hoxe non lle deixa subir Fenosa. Dende o encoro de Frieira xa non sube a desovar. Polo río Ulla inda van subindo...

Acada 40 cms. e un peso de 2 kg sendo as femias maiores. Son características as súas manchas polo lombo, unha mancha negra,  e de 4 a 9 difuminadas.

Arman moita troula o desovar. Está desaparecendo, desgraciadamente. Os encoros non lle gustan. Tamén se chama Zamborca e Sabella.

É da familia das sardiñas, pero trátase dunha especie anádromas, viven no mar e suben a desovar os ríos.

Características.

salir.jpg (922 bytes) Saír.             

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A sabela ou zamborca:

 Características

 

Saboga. Estación de captura de Ximonde. Río Ulla. Pontevedra. Foto de Martín Mayo.

Nome científico Nome galego Nome castelán
     
Dimensións identificación Diferencias sable-sabela
     
Alimentación Habitat Distribución en Galicia.
     
Desove Ver outros dibuxos. Interés
     
Protección Ameazas

 

 

salir.jpg (922 bytes) Saír.             

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

DIBUXO

Saboga

 

Cada día hai menos sabogas en Galicia.

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

DISTRIBUCIÓN EN GALICIA.

Saboga. Estación de captura de Ximonde. Río Ulla. Pontevedra. Foto de Martín Mayo.

SABOGA

A Saboga prácticamente xa non existe en Galicia, pásalle o mesmo que o sábalo, está limitado a parte baixa do Miño, ata Frieira, algún no Umia e algún no Ulla na parte baixa.

Unha pena. Os encoros mal feitos son a principal causa de desaparición desta especie en Galicia.

Fenosa (hoxe Naturgy), empresa hidroeléctrica que explota o encoro de Frieira, Castrelo de Miño e outros, e que presume de ecoloxista, debera estar gastando algúns dos que gaña en acondicionar as suas presas para que estas especies salvaran o encoro e sobreviviran. Por lei debera facelo.

¿ Por qué nono fai ? . Seguro que é máis cómodo pagar unha cantidade ridícula...de multa...

Pero que non presuma de ecoloxista...que eso é unha burla os galegos...que coñecemos e amamos a nosa terra.

Progreso mal entendido...

A distribución da Zamborca é unha magoa hoxe. Desapareceu do río Miño a pouco que había. O mapa é de 1999

Hoxe no 2019 sabemos que a Zamborca ou Sabella  non sube practicamente do estuario do río Miño. Non lle gustan as augas contaminadas dalgún xeito e menos as que baixan de 18º C. Os encoros baixan moito as temperaturas das augas.

Estase intentando recuperar no baixo Miño a Zamborca pero hai moitos problemas, ver esta páxina de Migramiño.

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nome científico

Alosa fallax (Lacépède, 1803) .

Clase: actinogterygii

Orden: Clupeiformes

Familia: Clupeidae.

 

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nome galego:

Sabela.  Zamborca. Sabella. Saboga

En Portugal chámanlle savelha.

 

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nome castelán:

Saboga, Alosa.

 

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dimensións:

Saboga

Pode bota ata 70 cms os 7-8 anos. O normal son 35-40 cms con un peso de 1 kg. inda que pode botar ata 3 kg.

 

 

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

Identificación:

Especie autóctona.

Dorso azúl verdoso, azúl crisaceo ou azúl celeste, flancos e ventre de color branco platexado ( as veces con reflexos dourados), 1 mancha negra na marxen superior da fisura branquial ( seguida as veces por 4-12 manchas do mismo cor), a aleta anal ten 20-24 radios ( menos que o sábel) , a dorsal 17-20 , etc...sigue a descripción... Realmente as descripcións de Silvio Bruno e Stefano Maugeri son incríbles do detalle que dan...merece a pena velas.

Corpo aplanado mais pequeno que o sábalo, inda que máis robusta.

 

Pódese confundir o Sable e a sabela.

Diferencias sable-sabela.

A Alosa alosa, o sable, é normalmente máis grande, as escamas máis visibles,  a cola é distinta, a liña lateral inexistente e dende o medio para atrás parece unha quilla. Presenta normalmente unha soia mancha negra postopercular, que nesta fotografía se ve perfectamente. Ten tamén branquispinas moi numerosas entre 85 a 130 e máis longas que os filamentos branquiais.

A Alosa fallax, a sabela ou zamborca, é máis pequena pero máis robusta. O aspecto é distinto. Ten unha mancha negra na parte lateral superior do corpo,  pero logo presenta de 5 a 10 machas que disminuen de tamaño o longo do corpo. Ten tamén branquispinas pero son curtas e o seu número varia de 30 60, ou sexa que ten a mitade.

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Alimentación:

Saboga. Estación de captura de Ximonde. Río Ulla. Pontevedra. Foto de Martín Mayo.

Aliméntase sobre todo de crustáceos pelágicos planctónicos o mismo que o sábel.

 

 

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Habitats:

Na fotografía unha zamborca. A fotografía é de Pedro Luaña, o que lle dou as gracias.

Viven na mar e soben a desovar os ríos, son o que se chaman anádromos. En Galicia soio se ven algúns na zona baixa do río Miño, no Umia, no Ulla e no Navia.

Bueno, é un decir,  no Umia dende que fixeron o encoro no creo que chegue moi arriba...

No Miño únicamente ata o encoro de Frieira.

Hoxe no 2019 sabemos que a Zamborca ou Sabella  non sube practicamente do estuario do río Miño. Non lle gustan as augas contaminadas dalgún xeito e menos as que baixan de 18º C. Os encoros baixan moito as temperaturas das augas.

Estase intentando recuperar no baixo Miño a Zamborca pero hai moitos problemas, ver esta páxina de Migramiño..

 

Penoso.

 

 

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

Desove:

Saboga. Estación de captura de Ximonde. Río Ulla. Pontevedra. Foto de Martín Mayo.

A freza ten lugar de febreiro a  xuño,  en xeral está precedida dun remonte colectivo de reproductores , sempre pola noite,  os adultos revelan a súa presencia gracias a axitacións moi visibles na auga. Os ovos, deposítanse sobre o fondo e logo a deriva. Eclosionan o cabo de 4-5 días. Os novos unha vez que alcanzan unha lonxitude de 10-15 cms, abandonan as augas doces entre os meses de agosto e octubro e permanecen no mar ata alcanzar 30-40 cms. A continuación suben e volve a comenzar o ciclo.

Hoxe no 2019 sabemos que a Zamborca ou Sabella  non sube practicamente do estuario do río Miño. Non lle gustan as augas contaminadas dalgún xeito e menos as que baixan de 18º C. Os encoros baixan moito as temperaturas das augas.

Estase intentando recuperar no baixo Miño a Zamborca pero hai moitos problemas, ver esta páxina de Migramiño.

É moi posible que únicamente frezen na desembocadura.

Esquema sacado da páxina web migramiño, que está loitando actualmente pola Alosa:

 

 

 

 

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

Vese nos meses de...

Na fotografía unha zamborca. A fotografía é de Pedro Luaña, o que lle dou as gracias.

Na primaveira e no verán víanse a centos, dicen, na zona de Barbantes e incluso en Ourense. Eu na miña vida vín ningunha.

 

 

 

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

Interés:

A súa carne é de pouca calidade, según Eliseo Alonso, a súa carne e pouco apetecible. Ademais o feito de que penetren no río Miño é porque o sable vai a menos.

Hai outra xente que non está dacordo có anterior, xustifica plenamente a súa pesca dende o punto de vista deportivo, xa que turra e se defende moitísimo e incluso no plato, dicen que sabe ben...

 

 

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

Protección:

Ninguna.

Está abandonado a súa sorte.

Eu penso que e un peixe totalmente descoñecido polo galegos.

Os encoros está clarísimo que desgracian esta especie.

Hoxe no 2019 sabemos que a Zamborca ou Sabella  non sube practicamente do estuario do río Miño. Non lle gustan as augas contaminadas dalgún xeito e menos as que baixan de 18º C. Os encoros baixan moito as temperaturas das augas.

Estase intentando recuperar no baixo Miño a Zamborca pero hai moitos problemas, ver esta páxina de Migramiño..

 

Cando se fan estudios de impacto ambiental non se ten en conta, pois xa ben...o que se pode estropear nun río cun encoro ou cunha minicentral...

Claro que o progreso...a enerxía...

Pois ben señores o progreso non está reñido coa conservación das especies...hai que gastar os cartos...hai que ser máis respetuoso co mundo...

A nivel da UICN está considerada como non catalogada. Para España é de categoría VU 2cd, ou sexa vulnerable.

 

 

Ir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

Ameazas:

Categoria mundial UICN : non catalogada.

Categoria para España :VU . Vulnerable ( o u sexa non está en período crítico neste momento, pero vaino estar no futuro si seguimos así...).

Está no libro vermello dos vertebrados de España 1992.

Na fotografía unha zamborca. A fotografía é de Pedro Luaña, o que lle dou as gracias.

AMEAZAS.

A principal ameaza é a sobrepesca sobre todo en Galicia. Tamén a contaminación de estuarios, a construcción de presas, extracción de gravas e outras canalizacións.

MEDIDAS DE CONSERVACIÓN.

A depuración das augas residuais e a creación de pasos nas presas, adecuados para a especie, son imprescindibles.

ACCIONES PARA A SÚA RECUPERACIÓN EN ESPAÑA.

Ningunha, sí noutros paises europeos onde se fixeron escalas e ascensores para que emigre esta especie.

Fonte: Atlas y libro rojo de los peces continentales de España. Ignacio Doadrio ( editor). Consejo Superior de Investigaciones Científicas.CSIC. Ministerio de Medio Ambiente.  Madrid 2001.

 

 

 

Ir a características