Chioglossa lusitanica.

Salamántiga galega. (Salamandra rabilarga) 

Fotografía del grupo Tichodroma.

Un caso único no mundo

(Modificada o 06/05/2018)

Vive en pequenos cursos de auga con corrente feble, con vexetación de  brións e fentos. Ten ollos grandes e saltóns, moita cola e unha lingua moi grande coa que captura as súas presas:  moscas, arañas, etc. É o único representante vivente do xénero Chioglossa;  ademáis é  un endemismo ibérico, e soio se atopa (no mundo), en Asturias, Galicia e o Norte de Portugal. A  contaminación, os encoros, as minicentrais e o home,  están a facer desaparecer esta Saramaganta, a  maior  "xoia do patrimonio natural galego".

É a xoia galega.

Ver características.

salir.jpg (922 bytes) Saír                              

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Chioglossa lusitanica: características.

 

Dibujo de D.W. Owen. Parecido al de Galán. O dibuxo semella o tamaño natural da chioglossa.

 

 

Subir                             

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Chioglossa lusitanica ( Bocage 1864)

Nome científico.

Fotografía libro "Animales amenazados" Guías Naturaleza Everest.

Taxonomia:

Reino: Animal

Filo: Chordata

Clase: Amphibia.

Orden: Caudata

Familia: Salamandridae

Xénero: Chioglossa

Especie: Chioglossa lusitanica.

 

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Saramaganta galega.

Nome galego.

Fotografía del grupo Tichodroma.

Salamántiga galega. Saramaganta. Saramaganta rabilonga, Pinchorra rabilonga. Píntega rabilonga, rabilonga.

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rabilarga. Salamandra rabilarga.

Salamandrita rabilarga.

Nome castelán

Fotografía de José Vicente López Bao.

Pulsar no medio para ve-la a toda pantalla.

En Portugal chámanlle Salamandra-lusitánica, tamén Salamandra-dourada e Quioglossa.

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Identificación da salamantiga galega.

Mide sobre 12-15 cms, dos que dous tercios corresponde a súa cola.  Ou sexa ten unha cola entre 8 e 10 cms. Por eso chámase en Galicia para moita xente rabilonga.

 

 

Descoñezo o autor da fotografía.

 

 As femias son máis grandes sobre 1 cm.  É inconfundible.

Cabeza pequena e deprimida co morro redondeado. Ollos moi grandes saltóns. É delgada e moi esbelta, e ten unha cola moi grande.

Dibujo de D.W. Owen. Parecido al de Galán. O dibuxo semella o tamaño natural da chioglossa.

Ten as patiñas moi pequenas en relación o longo do corpo. O corpo é casi cilíndrico.

Fotografía do libro Anfibios españoles. Ten varias moi boas. O libro merece a pena.

Ten un suco señalado dende o ollo ata a parte posterior. Efectivamente ver a fotografía.

Neste trozo de fotografía sacado deste link (Quique-Acuario galego) vese mellor o suco identificativo.

Ten dúas liñas doradas lonxitudinais que se unen nunha soa que recorre todo o lombo ata cola. Na fotografía  de José Vicente López vense perfectamente estas liñas, e como ó final únicamente é unha soa.

Fotografía de José Vicente López Bao.

A coloración é parda - broncínea. 

rion6.jpg (16085 bytes)

O rabo longo e os ollos saltóns son o máis característico da Saramaganta galega. ( Dibuxo de Pedro Galán).

 O ventre é gris perla con reticulado oscuro, disperso. 

É pouco diurna, eu nona vín na miña vida. O corpo é casi cilíndrico. Ollos grandes, oscuros e saintes das órbitas.

Fotografía del grupo Tichodroma.

 

O rabo é característico : é autotomizable (mecanismo defensivo comunmente utilizado por moitos saurios, máis excepcionalmente entre os nosos anfibios) e serve de importante órgano de acumulación de reservas, variando o seu grosor o longo do ano, ata o punto de que a súa rexeneración impide a formación de ovos ás femias que perderon o rabo.

Dibuxo de Felix R. de la Fuente.

O rabo nos adultos é prácticamente máis do doble que o corpo, esta,  é outra das características.

Fotografía do libro Anfibios españoles de Alfredo Salvador y Mario García. Boinas. Belmonte. Asturias.

As patas teñen catro dedos.

Fotografía do libro Anfibios españoles. Ten varias moi boas. O libro merece a pena.

Móvese con gran rapidez.  É moi áxil e moi rápida. é moi boa nadadora, semella a un esgonzo ou unha anguía cando foxe entre a vexetación ou na auga.

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Variacións entre as poblacións de Chioglossas.

 

A chioglossa pode presentar variacións entre poblacións, así as do norte de Galicia e Asturias parecen ter as liñas douradas máis desenroladas.

Pontevedra e o norte de Portugal téñenas máis reducidas e mesmo hai individuos sen elas.

Fotografía libro "Animales amenazados" Guías Naturaleza Everest.

Ademáis parece que as do norte son máis grandes.

 

 

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

As saramagantas vense nos meses de:

 

As saramagantas vense no norte de Galicia casi todo o ano.

 Nos períodos máis frios, entre novembro e xaneiro, vense moitos individuos escondidos debaixo das pedras, en gretas de noiros (taludes e castelán...), etc.

No sur de Galicia parece que reducen a súa actividade nos períodos secos.

Diariamente están máis activos pola noite, inda que tamén se ven polo día.

As larvas móvense tamén de noite.

Larva de chioglossa. Fotografía de Miguel Vences.

 

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Alimentación:

 

Come de todo (entre 2 y 4 mm.) : dípteros, himenópteros, arácnidos, larvas de insectos e miríapodos. Insectos preferentemente.

O que máis lle gustan son as arañas e os dípteros, pero come de todo ata larvas de coleopteros, gusarapas, bechocos, etc.

Está activa en horas crepusculares e nocturnas, sendo as larvas totalmente nocturnas, e os novos con tendencias diurnas. 

Con frecuencia inverna en grupos de 30 a 40 individuos que se ocultan en cavidades ou ben baixo pedras. Información sacada do libro "Los anfibios y reptiles" de Valentín Pérez Mellado e outro. Editorial Penthalon.

Permanece activa durante todo o ano, podendo refuxiarse en gretas lonxe da auga e reducir a súa actividade entre os meses de novembro e xaneiro nas poblacións situadas ó norte da súa área de distribución, mentras que as do sur, poderían ter un periodo de reposo non máis caluroso do verán.

A dieta das larvas está composta por pequenos insectos acuáticos, moluscos e larvas pequenas. Pensar que a larva ten no primeiro ano sobre 4 cms, polo tanto aliméntase conforme o tamaño do seu corpo.

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

Habitats.

Sábese que habita os ríos galegos xa que foi atopada como alimentación dalgunha troita. Tamén é comida pola lontra e o armiño. 

Gusta das fragas de folla caduca entre regatos e ríos  con moitos liques e moita humidade. Gusta das áreas de máis de 1.000 mm. de precipitación anual. Pode vivir lonxe dos ríos, pero coinciden moitos autores en considerar que é o anfibio máis abondoso nos regatos de corrente rápida en terreos de morfoloxía abrupta.

A Chioglossa lusitana soio aparece en Asturias, Galicia e o norte de Portugal.

O habitat de tódolos xeitos é preferentemente montano e consiste fundamentalmente en umbrías veciñas a pequenos cursos de auga con corrente feble, con vexetación higrófila nas ribeiras ( brións  e fentos). Non acostuma a alexarse moito dos regatos, pero si ten lugares no bosque que lle gustan, soio se achega a auga cando se reproduce.

Cando hai sequía prefire lugares húmidos subterraneos.

Non se atopa por riba de 900-1.000 metros, polo tanto prefire as zonas montañosas de  media e baixa altitude.

Resumindo moito " A Chioglossa está restrinxida a zonas con un clima suave e con precipitacións anuais de máis de 1.000 mm por metro cadrado (Arntzen, 1981; Vences, 1990). Xeralmente vive en elevacións de baixa ou media altitude, faltando por riba dos 1.000 m de altitude (ata 1.100 m na Serra de Estrela en Portugal). Prefire regatos con acidez elevada, e a súa escasez en Asturias oriental coincide coa incidencia de áreas calizas (Vences, 1993)"

Este é ó último mapa da saramaganta:

Pode verse que a nosa rabilonga soio se ve en Galicia, en Asturias e pequenas zonas de León.

Tamén lle gusta meterse en pequenas covas e minas abandonadas, sobre todo para aparearse.

Fotografía libro "Animales amenazados" Guías Naturaleza Everest.

Coñecese que pode vivir en cautividade ata tres anos, pero na natureza non se sabe canto. Non está estudiado ou eu descoñezo os datos. Algúns libros, de tódolos xeitos, falan entre 10 a 15 anos. Outros soio 8 anos.

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Condicións da auga onde habita: bioindicador.

 

Os arroios onde vive a Chioglossa  deben ter uns valores especiais moi elevados en osíxeno disolto na auga, baixas durezas,  concentracións  de cloruros  e valores de conductividade e acidez elevadas, cuns PH comprendidos entre  4,5 e 5,5 . ( Información sacada, o pe da letra, do libro "Anfibios e réptiles de Galicia" de Pedro Galán e Gustavo Fernández. , páx. 113) .

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

Reproducción da chioglossa.

 

A femia é máis grande co macho.

rion6.jpg (16085 bytes)

Dibuxo do libro  de Jose Curt y Pedro Galán "Esos anfibios y reptiles gallegos", editorial Galicia Viva.1982

O macho distínguese, en época de celo, por ter moi abultada a zona do ano. 

Dibuxo sacado dos Cadernos de Campo de Felix R. de la Fuente.

Os datos cós que se conta son escasos e contradictorios, variando según as distintas poblacións e según que as zonas sexan máis ou menos frescas.

O máis común é a seguinte (o libro "Anfibios españoles" trae moi detallado o proceso): 

A reproducción empeza en febreiro e abril.

O seo apareamento é incríble, xa que dura sobre 20 minutos. O macho situase por debaixo da femia a que colle coas patas. Logo xiran e xiran, agarrándose pola cola.

Nesta fotografía de Miguel Vences vese este acoplamento.

Logo retira o corpo para que a femia poida introducilo na súa cloaca. A duración do amplexus soe ser duns 20 minutos.

A chioglossa presenta fecundación interna, eso quere decir que o macho durante o acoplamento deposita unha estructura xelatinosa que a femia vaino introducir posteriormente na súa cloaca.

Nas femias preñadas poden verse os ovos transparentados na fina pel do ventre.

 Posto-los ovos na auga, cada femia pon entre 12 a 17 ovos, brancos, esféricos e grandes, duns 11 mm. de diámetro, baixo as pedras ou recunchos dos regatos ou mesmo nas paredes molladas das minas de auga.

Neste link tendes fotografías e todo un estudio destes amplexus

Este link tamén fala da reproducción.

Fotografía de Miguel Vences

As larvas xa nacen completas sobre 5 cms.,  no primeiro ano.

As larvas, moi alongadas e coas patas e branquias considerablemente reducidas,  rematarán o seu desenvolvemento polo verán, inda que algunhas larvas non se metamorfosean no primeiro ano, permanecendo máis de un na auga ata acadar os 70 mm. de lonxitude.

Postura de ovos de saramaganta. ( Ch. Lusitanica) Libro de Pedro Galán  Anfibios e reptiles de Galicia. Editorial 1993.

Vive entre 10 a 15 anos (outros libros falan de 8 anos únicamente como moito).

Poster portugués onde se ven os ovos e as larvas na parte de abaixo. Os portugueses saben moi ben o que teñen; aquí en Galicia, salvo nas Fragas do Eume, onde aparecen citadas,  non rematamos de comprender que temos unha auténtica xoia.

 

Ver estas fotografías sobe a reprodución da patilonga.

Subir

 

 

 

 

 

 

 

Inimigos da Saramaganta.

 

A parte da contaminación, ten como inimigos naturais a lontra, armiño, ourizos, aguaneiro, sapos,  a salamandra común, cobra de río, a troita, etc.

As minicentrais que se están a instalar nos regatos galegos son a morte desta especie. Claro que A Xunta, e o seu Conselleiro Sr. Del Alamo (xa dimitido en febreiro do 2003), e logo despois o Sr. Barreiros (felizmente cambiado no 2005)  que se enteraba de menos inda,  descoñecen este peligro ou tenlle sin cuidado, trátase de enerxía limpa e renovable, e ademais rentable para uns cantos ...como decía Fraga esas cousas soio interesan a catro demagogos do Paleolítico...

Fotografía libro "Animales amenazados" Guías Naturaleza Everest.

Non esaxero, esta especie quere regatos limpos con altos valores de osixeno e acidez inferior a ph=6.  As minicentrais escoñan todos estos valores e moitos máis. Cando acordemos será tarde para os ríos galegos e por suposto para esta xoia, descoñecida e marabillosa.

Fotografía del grupo Tichodroma.

Como comportamento anti-depredatorio curva o corpo en situación de peligro, mostrando a cola diante da cabeza. Como xa vimos é capaz de desprenderse da cola, en situacións de peligro, cola que rexenera a razón de 2,7 mm. por mes. A cola así, media cortada, preséntase no 33% dos casos o que pode representar un índice interesante.

Compre decir que cando solta a cola, esta queda uns minutos movéndose, sin dúbida trata de distraer o inimigo mentras ela desaparece rápidamente.

Evidentemente sirve de comida a moitos animais dos bosques,  como os sapos, por exemplo.

Na fotografía sensacional de José Luis González vese un sapo dando conta dunha salamántiga galega.

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

É a xoia do patrimonio natural galego, sin lugar a dúbidas.

 

É o único representante vivente do xénero Chioglossa, e ademáis un endemismo ibérico e soio se atopa (neste mundo)  en Asturias, en Galicia e o Norte de Portugal.

O interés debera ser máximo.

Na fotografía sensacional de José Luis González vese unha  salamántiga galega.

É a nosa maior xoia xa que precisamente a Saramanga vive, inda por riba, en lugares, que como dice Pedro Galán e Gustavo Fernández "é a máis xenuína representación da natureza ancestral galega xa que vive nas fragas de folla caduca entre arroios saturados de liques e humidade".

É un anfibio orixinal tanto polo seu aspecto, como o comportamento e a súa bioloxía. Tamén incluso dende o punto de vista histórico, xa que é unha sobrevivinte de fai milleiros de anos, xa que ten que ver coa Chioglossa meini, coñecido o parecer por restos fósiles. Pois ben, a nosa Chioglosssa está emparentada con ela.

De tódolos xeitos en Galicia por non ter nin temos catálogos de especies ameazadas. Polo menos no 2000.

Fotografía de José Vicente López Bao.

Realmente é incrible o caso galego. Temos unha Consellería de Medio Ambiente que realmente non fai nada de nada, refírome os últimos 16 anos, ata o 2005 no que esperemos que cambien un pouco as cousas, ata agora as Consellerías de Medio Ambiente galego deixaron moito que desexar...

Nota: hoxe no 2011, xa pasaron uns anos que fixen esta ficha vexo que a Consellería de Medio Ambiente Galego sigue aquelas normas dos gobernos de Fraga que pouco ou nada miraban para o noso patrimonio natural. Que lle vamos facer...

 

Subir

 

 

 

 

 

De interés especial, estrictamente protexida.

Fotografía del grupo Tichodroma.

Libro rojo: Rara, endemismo ibérico 

UICN: Vulnerable/A2c  .

Está considerado o anfibio ibérico máis ameazado de todos.

Causas da regresión: é moi sensible á contaminación de todo tipo da auga, os biocidas, a desecacción dos regatos e humedais e un longo etc. que está hoxe a ocurrir en Galicia.

Unha especie que temos que conservar a toda costa.

Proyectos de conservación:

En Galicia: ??? descoñezo si hai algún...

En Portugal:

Proyecto Life en Portugal (Universidad de Porto).

Fotografía moi boa sacada da www de Medio Ambiente Español.

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

Demografía da Chioglossa lusitanica.

 

Pouco coñecida e estudiada, en Galicia atopáronse densidades 196 individuos por cada 100 metros de río, por exemplo no Pindo e 166 en Caaveiro. 

Fotografía de  Antonio Torres.

 ( Información sacada, o pe da letra, do libro "Anfibios e réptiles de Galicia" de Pedro Galán e Gustavo Fernández. , páx. 113) .

 

Hoxe en xunio do 2005 as cousas cambiaron un pouco. Así na www de Medio ambiente do Estado aparece citada en:

"Moitas zonas da Coruña, Comarca do Bergantiños, e zonas  de Pontevedra. Polo que podo ver no mapa aparece moito máis en zonas da Coruña e Pontevedra, e menos en Lugo e moito menos en Ourense"

Subir

 

 

 

 

 

 

Demografía en Galicia

 

Fotografía del grupo Tichodroma.

Dende logo é moi común en toda Galicia, pero non na provincia de Ourense, inda que se atopou en Trevinca por riba dos 1.300 metros. De tódolos xeitos o normal é que viva entre os 900 a 1.000 metros e lugares con precipitacións anuais superiores os 1.000 mm por m2.

Este é ó último mapa da saramaganta:

Pode verse que a nosa rabilonga soio se ve en Galicia, en Asturias e pequenas zonas de León.

 

A chioglossa Lusitana soio aparece en Galicia, Asturias  e o norte de Portugal.

Vese nos Ancares e dende logo na Coruña e Pontevedra.

Os climas de Galicia máis secos non lle van.

Atópase tamén en Asturias e en todo o norte de Portugal, incluso pasando o río Douro.

Subir

 

 

 

 

 

Distribución en Portugal.

 

"Esta salamandra ten a sua distribución limitada o Noroeste da Península Ibérica, tendo particular incidencia nas rexións de Entre-Douro-e-Minho en Portugal e por suposto de Galicia en España. En Portugal é particularmente abondosa no Gerês e nas serras de Santa Justa, Pias e Castiçal que perteñecen os concellos de Valongo, Gondomar e Paredes na área metropolitana do Porto".

Así aparece escrito no seguinte link:  Equipa eco. ¿Que bicho é este ?.

 

En Portugal saben moi ben a xoia que teñen no norte coa Salamandra lusitánica que non é outra que a nosa Chioglossa lusitanica ou saramaganta.

Fixeron un poster por si as moscas, non vaia ser que se esqueza:

No poster figura na parte de arriba os distintos nomes según os paises así como a clasificación.

Na parte de abaixo figuran os datos típicos: as características, dimensións, habitat, estado de conservación, etc.

Os dibuxos do poster indican ben as claras onde vive, onde se aparea e onde pon os ovos e viven as larvas.

No mapa da península ibérica está claro onde se pode atopar.

 

 

Subir

 

 

 

 

 

 

 

Curiosidades da Saramaganta

 

Dende logo é un dos vertebrados europeos peor coñecidos en canto á súa bioloxía, o seu estudio soio se pode facer en Galicia e no norte de Portugal; o demáis xa está dito.

A salamantiga galega é un anfibio áxil, rápido e escurridizo, que ademáis nada moi ben. Captura os seus alimentos gracias a súa lingua "protáctil" (proxectable ), que é larga e adhesiva, o que lle permite atrapar alimentos a certa distancia sin ter que chegar ata eles.

Por certo, en maio do 2004 publicanse uns documentais da BBC, onde se ve claramente como actua esta lingua. É unha auténtica bala, prácticamente nin se ve.

Dibuxo do libro  de Jose Curt y Pedro Galán "Esos anfibiios y reptiles gallegos", editorial Galicia Viva.1982

A Chioglossa non se presente en sustratos de acídulas de pino e follas de Eucalipto, precisamente a repoboación maioritaria da nosa costa.

Nota: hai unha pequena película en internet na que se ve como actua a súa lingua. Ver si funciona, é un QuicTime. (non funciona)

Fotografía de Miguel Vences.

Fotografía de Miguel Vences. Ver link

O rabo é característico : é autotomizable ( mecanismo defensivo comunmente utilizado por moitos saurios, máis excepcionalmente entre os nosos anfibios, o verse amenazado deixa a cola e escapa, a cola está uns minutos movéndose) e serve de importante órgano de acumulación de reservas, variando o seu grosor o longo do ano, ata o punto de que a súa rexeneración impide a formación de ovos ás femias que perderon o rabo.

Seica o rabo é rexenerado a razón de 2,7 mm. por mes.

 

Outra curiosidade: a SPH, Sociedade Portuguesa de Herpetología publica todos os anos poster dalgúns animais curiosos é que se deben conservar, este é o poster da Chioglossa:

No poster figura na parte de arriba os distintos nomes según os paises así como a clasificación.

Na parte de abaixo figuran os datos típicos: as características, dimensións, habitat, estado de conservación, etc.

Os dibuxos do poster indican ben as claras onde vive, onde se aparea e onde pon os ovos e viven as larvas.

No mapa da península ibérica está claro onde se pode atopar.

 

Outra curiosidade é o amplexus, sobre o que hai estudios serios feitos recentemente:

As posicións entre o macho e a femia no momento do amplexus son incribles.

Ver este link cun estudio sobre o tema.

Neste link tendes fotografías e todo un estudio destes amplexus

Subir

 

 

 

 

 

Links da Saramaganta.

 

Fotografía de Antonio Torres.

Algúns links sobre a saramaganta galega:

O mellor: Enciclopedia virtual de los vertebrados españoles.

Asturnatura.

Fauna Ibérica.

Lista roxa de ameazados.

Equipa eco. ¿Que bicho é este ?.

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bibliografía da ficha:

 

        Fotografía del grupo Tichodroma. "Esos anfibios y reptiles gallegos" . De  Jose Curt y Pedro Galán. Galicia Viva . 1982.

        Fotografía del grupo Tichodroma.Tamén utilizo o libro Atlas de vertebrados de Galicia, o tomo I,  feito pola Sociedade Galega de Historia natural en 1995, un gran libro sin dúbida.

        Fotografía del grupo Tichodroma.Recentemente incorporei os seguintes libros "Anfibios e réptiles de Galicia" de Pedro Galán e Gustavo Fernández Arias, publicado por Xerais  en 1993. Este libro paréceme o máis completo en canto a información da Saramaganta galega.

        Fotografía del grupo Tichodroma.Utilizo tamén un grabado do libro "Los anfibios y reptiles" de Valentín Pérez Mellado y Antonio Sacristán de Penthalon  1997.

        Fotografía del grupo Tichodroma.Utilizo tamén os  "Cuadernos de Campo. Los Anfibios" de Félix Rodriguez de la Fuente de Artel 1991. Que trae moitas curiosidades.

        Fotografía del grupo Tichodroma.Incorporei unha fotografía do libro "Los anfibios y los reptiles en su medio" de Bernard Le Garff. Ecoguías de Plural.

        Fotografía del grupo Tichodroma.Por último incorporei varias fotografías do libro "Anfibios españoles" de Alfredo Salvador y Mario García París. Esfagnos. Tamén algúns datos.

        Fotografía del grupo Tichodroma.Por último tamén vexo no 2006  "Guía dos anfibios e réptiles de Galicia" de Moisés Asensi Cabirta. EBaía ediciones. 2006.

Fotografía sensacional de K.-D. Kühnel    

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Imáxenes de Arkive

 

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A chioglossa para ver si a auga é boa

Seica os habitantes de  Tomiño utilizan a salamandra rabilarga (Chioglossa lusitanica) para saber si a auga dos manantiais é  potable. Efectivamente a cousa ten a súa lóxica xa que a saramaganta é moi esixente en canto as calidades da auga. Tan pronto aparecen resíduos coliformes ou similares a saramaganta abandona o lugar.

Nun video que  tiña a RTVGA víase perfectamente o lugar de recollida da auga e as rabilongas, pero a TVGA últimamente está a cambiar todo e non funcionan os links.

                

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

BOA FOTOGRAFÍA.

Fotografía de Alberto Rivero Saeta  sacada na Baixa Limia en Ourense o día 03/10/2010. Moitas gracias.

Alberto ten un sensacional Blog sobre a Fauna Vertebrada en Ourense.

Subir

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

VIDEO

 

Subir