Quercus suber L.

Sobreira. Alcornoque.

A sobreira atópase tamén polo vales fluviais, sobre todo nas zonas de Ourense, no río Miño e no río Sil, onde sube pola súa conca ata o Bierzo. Tamén no canón do Arnoia.

En moitos lugares chámase  corticeira.

O bosque de sobreiras chámanse sobreiral.

A cortiza utílízase para facer corchos pra as botellas e tapóns de todo tipo. Tamén se utiliza na elaboración das colmeas tradicionais ou cortizos.

A fotografía está sacada en Ourense preto da estación de autobuses e preto do río Miño, concretamente no paseo que leva ata Quintela.

Características.

 

 

salir.jpg (922 bytes) Saír           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

CARACTERÍSTICAS DA SOBREIRA.

 

Nome científico Nome galego Nome Castelán
     
Dimensións Identificación Habitat
     
Follas Flores Froitos
     
Interés, usos. A madeira da sobreira. Curiosidades
     
Sobreiras famosas. Fotografías Bibliografía
     
Pps. Adela L. e Mon D. Posta ó día ---> 07/05/2014

 

salir.jpg (922 bytes) Saír.              

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nome científico.

Nome científico:

Quercus suber L.

Familia: Fagaceas

Genero: Quercus

Especie: Quercus suber L.

 

Subir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nome galego

Nome galego:

Sobreira, corticeira.

Realmente é un nome que ben do latin suber que quere decir corcho, é polo tanto un nome que deriva directamente, non así o nome castelan alcornoque.

 

Subir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nome castelán

Nome castelán

Alcornoque.

 

 

Subir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dimensións

Dimensións:

A súa altura é moi variable dependendo moito do lugar, hai exemplares que poden chegar os 25 metros. Non ten unha forma moi específica, quizais se poda decir que ten moitas ramas. Ver as fotografías.

A sobreira anterior. As ramas son abondosas, como se pode ver na fotografía.

Pode vivir ata 500 anos.

Subir a características

 

 

 

 

 

 

 

Identificación:

 

Identificación:

Fotografía do autor da www. Tronco da sobreira.

O tronco e groso e dereito e sirve para identificar perfectamente a esta especie.

O tronco é bastante característico. O pelar o tronco para sacarlle a cortiza queda dunha cor vermella laranxa, máis tarde  negruzca.

A cortiza é grisácea, o principio é lisa pero deseguida faise grosa, gretada e suberosa (corcho).

Outra fotografía do tronco.

As gretas do corcho vense verticalmente.

A copa é irregular.

As follas tamén son características:

As follas son ovais entre 3 a 7 cms, moi ríxidas ou coriáceas e con pequenas espiñas na beira. De ovadas a lanceoladas. Verdes escura na face, branquecinas no envés.

Corticeira a carón do río Miño en Outariz.

A árbore ten moitas ramas dispostas de forma moi singular, de feito vendo de lonxe unha corticeira non é dificil de identificar.

Subir a características

 

 

 

 

 

 

Habitats:

Habitat:

A sobreira procede de Africa e do sur de Europa, habita nas zonas frescas. Atópase nas rías e introducíndose cara o interior polos vales fluviais, polo río Miño, o río Sil, chega ata o Bierzo.

Fotografía de Susana Dominguez, sacada do sensacional libro "Árboles de nuestros bosques".

Tamén hai moitas no canón do Arnoia, por Sande, Cartelle ata Arnoia.

Atópanse entre 0-1000 metros. Pode vivir ata 500 anos, pero o seu crecemento é moi lento.

 

 

Subir a características

 

 

 

 

 

 

Follas, flores e froitos:

Follas:

Follas persistentes, simples, alternas. Ten uns pequenos dentes espiñentos. Son verdes por diante e blanquecinas polo envés.

Subir a características

 

 

 

 

 

Flores:

Florece entre maio e xuño, pero a floración pódese prolongar ata o outono.

Flor da sobreira.

Outra fotografía.

 

Subir a características

 

 

 

 

 

 

Froitos:

O froito é unha landra ou belota de 2-5 cms. acampanada. Maduran no outono. Teñen un sabor moito máis amargo que as landras dos carballos.

 

Dende logo a landra é moi distinta a típica landra dos carballos.

Estas landras gústanlle moito os porcos, entre outros animais.

 

Subir a características

 

 

 

 

 

Interés, uso da cortiza  e da madeira:

Interés:

A súa cortiza utilízase para facer corchos, tapóns, colmeas tradicionais chamadas cortizos, etc. Faise cada 8 anos, aproximadamente. Hai toda unha técnica para facer o descorche da árbore e que este non quede tocado e siga producindo.

Tamén se utiliza para curtir o coiro.

A madeira ten pouca utilidade en carpintería.

A leña e o carbón son de boa calidade.

Hoxe as sobreiras están ameazadas polas talas incontroladas e o lume.

Subir a características

 

 

 

 

A súa madeira:

Densidade Moderadamente pesada.
Utilización Utilizada durante moitas décadas na construción naval, está hoxe  practicamente limitada a aplicacións pouco valiosas. Eventualmente, alguns "tablóns" de sobreirais poderán ter aplicacións para parquet ou recubrimentos de paredes.

Corchos, tapóns, tarros,  etc.

Tamén para facer carbón.

 

 

Subir a características

 

 

 

 

 

Curiosidades da sobreira:

Curiosidades das sobreiras:

A sobreira quere bosques onde os invernos sexan suaves e húmedos, polo tanto de tipo mediterraneo. Dicen que o feito de producir cortiza (corcho) é unha evolución da sobreira para protexerse do lume, xa que suponse que cós climas suaves os verán son moito máis secos, e os lumes máis comúns.

Outra cousa curiosa.

O seu froito, as landras, non son comestibles para o home pero si para moitos animais, de feito seica se utiliza para cebar os cerdos ibéricos, de feito na mezcla que se fai para cebalos figuran as landras da sobreira. O xamón ibérico é sabido que é sensacional...

Outra curiosidade da sobreira é que o naturalista inglés R. Hooker descubriu no ano 1667 no corcho a estructura celular dos seres vivos.

 

Subir a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Fotografías:

A sobreira é fácil de identificar polo tronco e as ramas. Na fotografía sobreira a carón do río Miño xunto a nova pasarela de Outariz. Xuño do 2005. Esperemos que non a corten...

Este é a sobreira que hai a carón da pasarela de Outariz en Ourense. Esperemos que o Concello non lle pase a serra...Novembro do 2006.

Xa lle pasou a "serra do Concello de Ourense", esta sobreira xa non existe. 2013

O parecer molestaba...

Este Concello de Ourense, no que vivo, ten uns especialistas en cortar árbores, sobre todo a carón do río Miño. leváno a feito, por onde pasan caen exemplares de todo tipo dende sobreiras, amieiros, negrillos, lamagueiros, sauces choróns e un largo etc. Calquera día destes fago unha lista con estos desastres, o malo é que ¿qué fago con esa lista?. Denuncialo. Seguro que o fan peor...É incrible o grado de descoñecemento de moita xente que nos goberna...

A misma sobreira vista dende o outro lado.

Xa non existe. Molestaba...

O Concello de Ourense e outros están a matar as árbores...

Estas son as fotografías hoxe, maio de 2014:

Observar comparando esta fotografía e a anterior que a sobreira desapareceu, pola contra naceron 4 pradairos que son os que se ven e tapan a ponte, salvo na esquina esquerda.

Buscando podedes atopar o tronco, testimuño da súa desaparición. Razóns?. Inconfesables...Unha vergoña de actuación.

Por certo antes de que as corten hai unhas cantas sobreiras de moitos anos no camiño que leva dende as termas de Outariz ata Untes. Abril de 2014. Ollo que a "serra do Concello de Ourense" é impredecible....

 

Subir a características

 

 

 

 

 

 

Sobreiras famosas:

Son famosas as sobreiras do río Arnego na Agolada. Un lugar único. A fotografía é de Manuel Busto Galego un amigo da páxina www.

Concretamente trátase do Val de Carmoega. Un sobreiral moi importante.

..."A sobreira soberana señorea o val e o río agáchase caladiño e escorre polo máis fondo da fraga ata acadar o canón da Vultureira"... Manuel Busto no seu blog Aquam Latam sobre Agolada.

Tamén hai moitas sobreiras no canón do río Arnoia por Sande e Arnoia, na zona baixa do río Arnoia en Ourense.

 

Sobreira de Balboa. (A Estrada - Pontevedra)

A Sobreira de Balboa, na Estrada (Pontevedra) é a sobreira documentada máis antigua de Galicia, ten máis de 500 anos. É ademais a árbore galega máis antigua documentada. De feito xa en tempos dos reis católicos se citaba esta árbore. Ten un perímetro de 9 metros. Na parte inferior ten unha especia de cova.

A fotografía está copiada do sensacional video "Corpos arbóreos" de Andrés Victorero.

 

Subir a características

 

 

 

 

 

Bibliografía:

A bibliografía desta ficha está sacada preferentemente de dous libros sensacionais: " Guía das árbores de Galicia " de Enrique Niño e Carlos Silvar e o outro "Árboles de nuestros bosques" de  Susana Dominguez e Ezequiel Martinez.

 

Subir a características