A tollemerendas, tamén chamada quitamerendas e merendera é unha planta herbácea de follas lanceoladas e da familia das lilyacias..
Florece entre agosto e outubro en prados e claros de toda Galicia.
A fotografía está sacada a finais de setembro na Edreira en Chandrexa de Queixa, a carón do río de Queixa.
É curioso saber de onde lle ven o nome...
O seus nomes populares proveñen de que marca a época na que o día empeza a devalar, ou sexa os días son máis pequenos, e polo tanto os xornaleiros non lles servía a merenda no campo os traballadores. Xa tiñan que ir á casa.
Tamén os pastores que cando aparecen estas flores xa saben que hai que deixar o pastoreo que veñen os fríos...
A Merendera montana chámase en galego Tollemerendas e tamén Quitamerendas.
É sinónimo a Merendera pyrenaica. É bulbosa na base, de dous ou tres cms. As flores normalmente solitarias son púrpuras e as veces blancas de todo, raramente dúas.Son seis sépalos
As anteras son amarelas.
Fotografía sacada deste link que ten outras fotos marabillosas.
Neste trozo de ponte da Edreira, en Chandrexa deQueixa (Ourense) hai varias quitamerendas.
No Courel vese moito a finais do verán a tollemerendas, no libro "A flora de Os Eidos" de Javier Guitian, que fai un percorrido polo Courel da man de Uxio Novoneyra así aparece, está claro questa planta anuncia o outono:
Nacen as tollemerendas
polos campazos i os chaos
na Cemba da Remesqueda
no souto de San Romao.
Saír.
Saír.