Salix viminalis. 

Vimbieira.  ( Mimbrera).

Aparecen xunto o río nos prados e nas hortas.

En Galicia as ponlas da vimbieira, os vimbios, foron e son moi usados para atar feixes, amén nas viñas e para facer cestos. Hoxe utilízanse tamén para atar as cepas.  

Algúns mestres "con moita autoridade e demasiado duros" usaban nas súas clases os vimbios, xa fai anos...esta práctica hoxe non existe en España, que eu sepa, ¡menos mal!...

É unha árbore de segunda liña nos ríos, despois dos salgueiros, amieiros  e bidueiros. A súa cor rubia dos vimbios é moi característica.

Doado de recoñecer, inda que hai varios tipos.

Ver as características.

salir.jpg (922 bytes) Saír.                     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

VIMBIEIRA: características.

 

salir.jpg (922 bytes) Saír.        

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nome científico:

Salix viminalis L.

 

Clase: magnoliopsida.

Orden: malphigiales.

Familia: salicáceas.

Xénero: Salix

 

Volver a características

 

 

 

 

 

 

Nome galego:

Vimbieira, vimbieiro,  vimieiro.

En Portugal chámanlle vimeiro.

En Galicia as ponlas da Vimbieira chámaselle vimbio. É a típica vara longa que se utiliza tamén para atar feixes e outras moitas cousas.

Volver a características

 

 

 

 

 

 

 

Nome castelán:

Mimbrera

Volver a características

 

 

 

 

 

Dimensións:

Máis ben é un arbusto xa que non pasa de 8 metros.

A fotografía é a Salix viminalis.

O tronco é flexuoso. A cortiza é lisa e tirando a marrón.

Copa da árbore baixa e arrendondeada.

 

 

Volver a características

 

 

 

 

Identificación:

Dibuxo do Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé
Flora von Deutschland Österreich und der Schweiz.

No dibuxo do profesor Otto W. Thomé vense as características típicas da vimbieira. Sobre todo as follas longas, as ponlas arrubiadas, etc.

Con máis detalle:

As follas son moi longas linear-lanceoladas, cor verde por diante e cubertas de pelos blancos prateados por detrás.  Sobre 10 cm de longo e 1 de ancho.

 

As pólas  teñen esta cor arrubiada que é moi característica.

Fotografía de Anna Lena.

Na fotografía vense as follas longas e os amentos das flores.

Este é o aspecto da vimbiera.

Volver a características

 

 

 

 

Follas:

Caedizas, simples, alternas e bastante longas sobre 10 cm. cun ancho de 1 cm.

As follas son moi longas linear-lanceoladas, cor verde por diante e cubertas de pelos blancos prateados por detrás.

 

Volver a características

 

 

 

 

 

Frores e froitos:

 

As flores son verdosas e amarelas. Vese na fotografía que os amentos son moi densos, aovados, e dun pedúnculo moi corto.

O froito é unha cápsula moi pilosa, que logo se abre en dúas valvas.

As semillas son numerosas  e lanosas.

 

Volver a características

 

 

 

 

Tronco e madeira:

 

Tronco flexuoso, con cortiza lisa e marrón grisacea.

A vimbieira ten moitísimos usos actualmente no mundo: dende a fabricación de mobles de alta calidade ata masa de producción de enerxía e fibra para pulpa (papel e outros).

Vimbieira a carón do río Miño en Ourense. O Tinteiro.

Ver este link:

http://146.83.41.79/profesor/verolagos/trabajos%20mercado%202002/mimbre.doc

A madeira da vimbieira é moi apreciada en moitas partes do mundo polo crecemento rápido, polo seu aguante a condicións climáticas malas, fácil rexeneración do cultivo e un longo etc.

En xeral é moi blanda, blancuzca e lixeira. Fanse moitas cousas con ela...

A madeira do Salix viminialis está perfectamente tratada e descrita neste link chileno:

http://revistacienciasforestales.uchile.cl/1997-1998_vol12-13/n1-2a8.pdf

 

Volver a características

 

 

 

 

 

Habitat:

A vimbieira é unha especie hidrófila, necesita da auga para crecer.

Dase, polo tanto, sempre en ribeiras e valgadas. É moi común en Ourense, sobre todo pola zona do ribeiro.

Nesta fotografía, sacada no pobo de Salón en Ourense, xusto onde desemboca o río Viñao no que queda do río Avia, vese unha vimbieira, nun lugar paradisíaco, pero  un tanto esquilmado no que a ríos se refire.

Os vimbios abundan moito na zona do ribeiro xa que son fundamentais, na poda e en todo o que leva o cultivo do viño do Ribeiro.

A fotografía é de xaneiro do 2002.

 

 

Volver a características

 

 

 

 

Usos:

As ramas son moi flexibles, utilízase en cestería e sobre todo para atar as vides, os setos, etc.

--o--

Actualmente estase a seguir un proxecto en chile con base no Salix viminialis. Ver este link que o demostra:

http://www.conicyt.cl/fondef/bases/fondef/PROYECTO/96/I/D96I1074.HTML

O proxecto está basado na producción de vimbios que logo serán usados en mobles e manufacturas varias. Para elo son utilizando montes baixos que non estaban en producción. Moi interesante...

--o--

En outros lugares fan marabillas con esta árbore, ver algúns links de internet que chaman a atención: incluso como alimento...Así está considerada como unha árbore con un bon futuro, polas súas aplicacións...

http://www.ibiblio.org/pfaf/cgi-bin/arr_html?Salix+viminalis

--o--

O vimbio é tamén moi utilizado no mundo, España e Francia somos pioneiros, na fabricación de mobles de todo tipo.

Vexamos un exemplo:

Silla de vimbios.

--o--

Outro dos usos incribles desta árbore é o uso en Arxentina dende o punto de vista da apicultura. Ver este link:

http://www.veterinaria.org/revistas/redvet/n040405/040510.pdf

--o--

A vimbieira é polo tanto un caixón de sorpresas feito de "vimbios", aparece en calquera libro de mediciña popular, xa que por exemplo como dice Berceo nun dos seus libros "Las hojas y la savia del sauce tienen un sabor amargo (según la leyenda porque la Virgen castigó al niño Jesús con una vara de sauce), y crecen mejor donde hay agua. Los boticarios y médicos antiguos empleaban una infusión de sauce para tratar a los que tenían paludismo o fiebre, y sigue siendo un remedio entre los campesinos europeos."

O paso do anterior a aspirina está claro, polo menos hoxe en día onde a calquera que se lle pregunte por dous medicamentos espectaculares e básicos no século XX,  sin dúbida citará dous: a aspirina (ácido acetil salicílico, que se obten dos Salix) e a penicilina.

 

Volver a características

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Fotografías.

Outras fotografías de vimbios, sacadas en Ourense, no paseo de Quintela e a carón do río Miño. Xulio do 2002. Os vimbios xa foron máis abondosos en tempos...

Na fotografía de Mani Moretón (está incluida no libro Ourense de oro, inda que esta é unha parte da foto...) vese unha paisaxe de vimbios moi típica en Galicia. O vimbio sempre foi usado en Galicia para atar, as súas ramas son longas e flexibles e polo tanto propias para atar. A variedade que se ve na fotografía é a vitellina, de ramas amarelas e glabras.

 

Os vimbios abundan na provincia de Ourense Dan moito xogo a hora de atar e nas viñas.

Fotografías do autor da www. Paderne (Ourense). 2005.

As veces as podas dos vimbios deixan estas imáxenes curiosas. Paseo de Quintela en Ourense. Nadal do 2006.

Volver a características

 

 

 

 

Outros tipos de Salix:

Non se debe confundir o vimbio anterior que é o Salix viminalis có salgueiro blanco ou Salix alba que tamén se chama vimbieiro e vimieiro xa que a variedade vitellina ten ramas amarelas e pódese confundir.

Salix alba

Aparece nos bosques de Ribeira máis meridionales de Galicia, pode acadar 25 metros. En Ourense vese polo Carballiño, Barbantiño, etc

Salix alba variedade vitellina

Esta variedade é a que se chama vimbieiro ou vimbieiro que ten ramas amarelas, tirando a púrpura. Por suposto que se pode confundir con vimbieiro  Salix viminalis, como me pasou a mín...

Volver a características

 

 

 

 

Árbore máxica en Mallorca

EL SAUCE (Salix alba) es junto con el abedul y el avellano, es uno de los mejores árboles sagrados y es un símbolo del amor no correspondido y desgraciado. Lleno de propiedades mágicas trae suerte el parto y en las enfermedades. Por otra parte el Sauce Blanco tienen muchas propiedades curativas (fiebre y dolor). Su uso como antipirético y sedante se debe al Ácido Salicílico de sus hojas y principalmente de su corteza lo que le llevo a ser usado durante mucho tiempo como árbol medicinal, no hace muchos años que este mismo ácido salicílico se encontró en otras especies de plantas (La Aspirea) de donde fue extraído y convertido en Ácido Acetil Salicílico con muchas menos contraindicaciones que el propio Ácido Salicílico (NACIO LA ASPIRINA A LA QUE TANTO DEBEMOS)

 

"ES VIMER DE S´HORT DES CORREU DE MANACOR (MALLORCA)". No puedo dejar pasar este apartado de árboles mágicos sin mencionar este árbol sagrado de Mallorca, pequeño Sauce Mimbrero (Salix viminalis) SANADOR de la familia Magí Sureda propietarios de "s'Hort des Correu" de Manacor, una finca situada a la salida de la villa, por la carretera que conduce a Portocristo. Desde hace mas de sesenta años el VIMER que habita en su corral es objeto de prácticas mágicas de sanación la noche de San Juan. Alrededor de las cinco de la mañana comienzan los ritos mágicos de este árbol sagrado que cura hernias a niños menores de 14 años En el momento que comienza a salir el Sol los niños son pasados por el arco de las flexibles ramas del VIMER. Se frota su vientre herniado para hermanar el Mal con la fuerza mágica del árbol del VIMER.

Copiado deste link:

http://sanfern.iies.es/Pagina18.html

Volver a características

 

 

 

 

 

Proxecto "Niños del Mimbre" en Brasil

Como caso curioso vin en internet este proxecto feito con nenos no Brasil e basado na plantación do Salix viminialis. Chamoume a atención e poño na ficha desta árbore que é un caixón  de "vimbio" de sorpresas...

El objeto del proyecto consiste en redirigir a la comunidad hacia temas de política de protección ambiental, creando una base para resolver sus problemas ecológicos y sociales.
 

El proyecto se puede desglosar en los siguientes objetivos:

 

  1. Estimulación de la plantación del sauce mimbre (salix viminalis) como método de refuerzo de la deteriorada vegetación de ribera de la región.
     
  2. Promoción de la plantación de sauces en el nacimiento de los ríos.
     
  3. Potenciación del uso de la madera del sauce como alternativa a la madera de la selva tropical para la manufactura de mobiliario.
     
  4. Uso de partes del sauce mimbre como materia prima y base para la producción artesanal (generadora de ingresos para los jóvenes de la comunidad pertenecientes a familias de un entorno humilde).
     
  5. Eliminar la condición de abandono y mendicidad de los niños.
     
  6. Restablecimiento los lazos familiares de estos niños (vuelta a casa con los padres).
     
  7. Obtención de una alimentación saludable y equilibrada.
     
  8. Acceso a servicios sanitarios básicos.
Este proyecto ya ha logrado sacar a los muchachos de la calle ofreciéndoles la oportunidad de aprender las técnicas de transformación de ramas de sauce en objetos útiles como cestas y otros objetos de artesanía. Al mismo tiempo se ha llevado a cabo un proceso de concienciación de los beneficios que el sauce supone para el medio ambiente, como puede ser su capacidad de absorción de agentes contaminantes orgánicos y por ello su capacidad única de purificar el agua.
 

http://habitat.aq.upm.es/dubai/00/bp588.html

Ver documentación no link anterior.

Volver a características

 

 

 

 

 

Un pouco de historia

Fotografía sacada do blog que se indica abaixo. Nela vese unha plantación de vimbios.

El cultivo del mimbre ha sido objeto de interés durante siglos, debido a que la madera de sauce, tanto arbórea como arbustiva, es fácil de trabajar y propagar. Las primeras civilizaciones, han legado relatos, pictografías y vestigios en los que el mimbre se encuentra presente. En Egipto, durante el reinado de Ramses II, la Biblia relata la historia de Moisés quien fue rescatado de las aguas del Nilo en una cuna de mimbre. En Ur se han descubierto sarcófagos de mimbre que datarían de más de 5.000 años.Durante el siglo I, en Roma se desarrolló un cultivo sistemático del mimbre. Los romanos hacían una selección de especies, sitios, preparación de suelos, espaciamiento óptimo y establecimiento de plantaciones por estacas. Plinio (23-79 DC) y Columella (fallecido alrededor del 50 DC), dos precursores de la ciencia, documentaron las experiencias y recomendaciones sobre el cultivo del mimbre. La especie más importante fue Salix viminalis, representada con el nombre de una de las siete colinas de Roma: Collis viminalis (Willow Hill). Salix fragilis y Salix purpúrea, fueron identificadas más tarde.  

La explicación de la importancia del sauce en la época romana:

La explicación se encuentra en el desarrollo del comercio. Por siglos, los cestos fueron los únicos medios de transporte de los diferentes productos que se comerciaban entre las aldeas; y las varillas - flexibles y resistentes - de sauce fresco o húmedo, fueron un excelente material para la cestería.

Desde la Edad Media y hasta el siglo XVIII, aunque se mantuvo la destreza en la cestería utilizando mimbre, el material crudo era colectado desde los bosques, riberas de lagos y otros espacios naturales, sin existir un cultivo sistemático. Más tarde, el aumento de la demanda por cestos de buena calidad, hizo necesario volver a desarrollar el cultivo de la especie. Al comenzar este siglo, el cultivo se desarrolló nuevamente con fuerza en toda Europa, registrándose notables áreas de plantación. En Francia, por ejemplo, llegaron a existir en 1909 más de 100.000 hectáreas de mimbre. Nuevamente a mediados del siglo, entre los años 1950 y 1960, el aumento de combustibles baratos y de productos sintéticos reemplazaron al mimbre haciendo decaer su cultivo. Sólo en algunos países del Este europeo, como la ex URSS, Polonia y Hungría, el mimbre mantuvo su rol. En la actualidad existen en el mundo pocos países dedicados a la fabricación de muebles de mimbre.

En nuestra zona se cultivan por toda la comarca, sobre todo a orillas de los ríos, pues la planta requiere gran cantidad de agua. Las varas de mimbre se cortan durante el invierno en turnos de 2 a 5 años. Después de cortado se realizan varios procesos (clasificación, empozado, secado, etc) antes de empezar a trabajar con él. Históricamente ha tenido gran importancia este cultivo y la artesanía que se desarrolló con esta materia prima, aunque ahora ha caído en desuso y son cada vez menos los artesanos que lo trabajan.

 

Datos sacados deste blog: http://rioescabas.blogia.com/temas/naturaleza.php

Volver a características

 

Saír.