É moi común por exemplo nos Ancares, tamén en Cabeza de Manzaneda e Chandrexa de Queixa. No Courel hai bosques enteiros de acivro. Tamén no Xurés e por suposto no Invernadeiro (Parque Natural de Ourense, unha xoia).
Na fotografía un acivro no río Navea en Chandrexa de Queixa, Ourense.
Úsanse lamentablemente como adorno navideño, cada día menos. Está prohibida a súa colleita dende 1984.
A súa madeira era moi apreciada para tallas.
Tamén tuvo a súa importancia na medicina popular como purgante. O seu froito é alimento de moitos animais.
Nome científico Nome galego Nome castelán Dimensión Identificación Habitat Flores Froito Tronco Interés Fotografías Bibliografía Pps de Adela L.-Mon D. Posta ó día ---------> 21/04/2013
Nome científico:
Fotografía do autor da www. Acivro no río Navea. Chandrexa de Queixa. Ourense. 2005.
Ilex aquifolium L.
Clase: Anxiospermas
Orde: celastrales
Familia: Aquifoliáceas.
Xénero: Ilex
Especie: Ilex aquifolium
A denominación do acivro como Ilex aquifolium procede dos romanos "Ilex era o nome de aciñeira e dende logo a folla parécese moito polas follas espiñosas".
Plinio, naturalista latino do século I fala do aquifolium como un vexetal evocador de festa e desenfreno. Deste término ven o castelán "acebo". Na antiguedade as follas tuveron uso ornamental afín o laurel e a verbena.
O acivro era e sigue sendo unha árbore moi usada dentro do cristianismo xa que o feito de que as súas follas sexan verdes sempre simboliza a eternidade. os pinchos teñen que ver tamén coa virtude e os froitos son as gotas de sangue coas que, seguindo o cristianismo, o Señor redimiu ó mundo.
Nome galego
Acivro, acibreiro, xardón, acebiño, acevo, acibeira, acivreiro, acibra, acibreira, cebro, escornacabras, rascacú, vellebrán, picarato, picafolla, xando, xardeira, xardo e xardón por suposto.
O que no idioma galego teña tantos nomes, demostra varias cousas claramente: primeiro a importancia desta árbore para os galegos. Son moitos nomes e en moitos lugares. Segundo: a importancia da lingua galega, como unha lingua rica é única.
Nome castelán
Fotografía do autor da www. Acivro no río Navea. Chandrexa de Queixa. Ourense. 2005.
Acebo (mal chamado muérdago, confusión orixinada por ser ambas especies usadas de modo similar. O auténtico muérdago é o Viscum album)
O muerdago ten as follas distintas. É o Viscum album e non ten nada que ver con acivro salvo o uso no nadal.
Dimensións
Ata 15 metros como moito.
De tódolos xeitos os exemplares son máis ben pequenos, entre 2 a 6 metros, polo menos na zona de Chandrexa de Queixa en Ourense. Esta árbore da fotografía ten sobre 3 metros.
Este mide un pouco máis, sobre 4 metros, pero normalmente non medran tanto.
O acivro da fotografía está xústamente onde desemboca o regatiño que baixa de Taboazas o río Navea, xusto onde están as poldras para cruzar o río. Un lugar sin dúbida marabilloso e que me trae moitas lembranzas boas...
Identificación:
Non ten problemas a súa identificación. As follas son moi significativas desta árbore. Entre 3 a 7 cms.
O borde é espiñento e ondulado.
Pode ter 10 metros de alto. As follas son verdes todo o ano, son duras, brilantes e pican, claro que pican. Cando florece o fruto é unha bola ( ve-la foto).
Fotografía do autor da www. Acivro no río Navea. Chandrexa de Queixa. Ourense. 2005.
As follas son verdes e brilantes todo o ano.
O froito é unha drupa vermella moi vistosa e carnosa.
Habitats: Trátase dunha árbore de alta montaña, vese moito nos Pirineos e por suposto nas montañas de Ourense e o Courel en Lugo.
Fotografía no río Navea, abril do 2001.
Abunda moito en moitas zonas de Ourense. Concretamente na zona de Chandrexa, xunto o río Navea hai moitos. Tamén na zona do Invernadeiro, Verín, o Xurés, Pena trevinca, etc.
Fotografía do autor da www. Acivro no río Navea. Chandrexa de Queixa. Ourense. 2005.
É unha árbore moi bonita e fácil de distinguir cando ten froito, normalmente polo mes de agosto.
O acivro non debera ter problemas para identificalo.
Esta é a fotografía anterior, á folla é verde moi lustrosa e normalmente ten picos.
Inda que as follas poden non telos ou notarse pouco:
Resulta curioso que as follas do acivro pinchan máis canto máis baixas estén na árbore. Esto débese a unha autoprotección, lóxicamente contra os animais, así as máis baixas serían as que se comen e teñen pinchos para protexerse.
Na fotografía son follas altas e observar como non teñen pinchos. Esto non sempre é así.
Dende logo si ten froito é fácil de distinguir. Esto ocurre polo mes de agosto. As veces preséntase en lugares marabillosos pero os que non se pode acceder.
A esquerda estaba a gran fervenza do río Arado no Gerés (Portugal).
Flores:
As flores son moi pequenas de cor branco. de 6 mm. con catro ou cinco pétalas e sépalas.
Froito:
O froito e un drupilanio, que son boliñas vermellas moi vivas, que por certo son velenosas.
Fotografía sacada en Portela do Home no Xurés.
En pequenas dosis son purgantes, en grandes fan gomitar.
Mala cousa...
O froito a mediados do outono está xa madurecido.
Este froito era básico para unha ave sensacional que hoxe xa non temos en Galicia: o urogallo ou pita do monte.
Tronco: É dereito e tirando a verde-grisáceo, un pouco verrugoso nos exemplares adultos.
Fotografía no río Navea en Ourense. Abril do 2001.
Outra fotografía:
Interés:
Moi estimada dende o punto de vista ornamental, xa que o seu froito dura moito tempo.
As súas follas son , desgraciadamente moi usadas na navidade.
En pequenas dosis é purgante e fan gomitar.
Coa casca faise unha goma que se emplea para cazar paxariños.
A madeira era moi estimada xa que se utilizaba para facer tallas e tornería.
Está prohibida a súa colleita e comercialización dos exemplares silvestres xa que das súas follas e froitos aliméntase moitas especies de animais.
Tamén debaixo das súas ramas sirve de abrigo para algunhas especies, a razón é que a súa follaxe e feitura permite manter catro grados superior a temperatura que fora da árbora. Razón pola que aproveitan moitos animais.
O acivro era e sigue sendo unha árbore moi usada dentro do cristianismo xa que o feito de que as súas follas sexan verdes sempre simboliza a eternidade. os pinchos teñen que ver tamén coa virtud e os froitos son as gotas de sangue coas que, seguindo o cristianismo, o Señor redimiu ó mundo.
Acivro no río Navea. Chandrexa. Ourense. Fotografía do autor da www.
Acivro preto no río Navea. 05/05/2007. Foto do autor da web.
Acivro no río Navea. Hai moitos.
Outra imaxen.
Acivro na carballeira de Berdeogas a carón do río Albarellos.
Para rematar duas fotografías do acivro sacadas no Xurés, na V_Andaina Exaprin Ribadavia:
Esta fotografía é do autor da web.
Esta outra é de Quique.
Fonte: Guía das árbores de Galicia. Henrique Niño Ricoi. Carlos Silvar. As fotografía están sacadas da Guía para coñecer os árbores de Barcelona Multimedia.
O acivro quizais sexa a árbore máis bonita de todas...
O acivro sempre foi usado a nivel histórico como de "protección contra a desgracia", seguramente xa que cando é novo as súas follas pinchan moito, logo de vello moitas follas perden estos pinchos, e polo tanto é unha forma de autoprotección contra animais e o gando que gustan das súas follas. Na antigua Roma as súas ramas enviábanse os amigos para desexarlles unha boa saúde no ano entrante. En séculos pasados o acivro colgábase nas casas para protexer os moradores.
No nadal, sobre todo en Inglaterra o acivro adornaba as lámparas de gas e os marcos dos cadros.
Logo antes dos Reis eran retirados. Tamén se usaba para facer postais, coas follas recortábanse as letras e facíanse ramilletes que incluso decoraban as camas.
Afortunadamente hoxe o acivro está protexido, é fundamental para moitos animais que se alimentan do seu froito e das súas follas, polo que non se debe coller; pero a historia é a historia
Saír.
Volver a
características.
